Η ΑΝΩΝΥΜΙΑ ΣΤΟ BLOGGING-ΣΠΟΥΔΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ
ΜΠΛΟΚΑΡΙΖΕΣΑΙ -ΜΠΕΡΔΕΥΕΣΑΙ!
Δεν υπάρχει ιδεολογία για την ανωνυμία.. στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ... διαμορφώθηκε όμως σε δόγμα από κατσαπλιάδες-κουκουλοφόρους, κοινούς οπορτουνιστές! Έτσι επειδή τους κάπνισε. Γι αυτό και παραμένουν στο περιθώριο! Η δήθεν "εξέγερση" τους ήταν μια ΠΑΤΑΤΑ!- Χάφτηκαν εν μια νυκτί από τους συστημικούς
επαγγελματίες του Τύπου
4 Σημαντικές θέσεις-απόψεις:
Για μερικούς τυχοδιώκτες η ανωνυμία στο διαδίκτυο με περίσσιο θράσος εξελίχθηκε και σε φιλοσοφία –Δόγμα.. Αμ δεν είναι έτσι τα πράματα! Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ-ΦΟΥΣΚΑ ,που είχαν στο νιονιό τους κάποιοι ανεπάγγελτοι-ψαχνόμενοι , όρμησαν στο διαδίκτυο αφρίζοντας κατά των δημοσιογράφων, αλλά δεν φτούρησαν. Οι δημοσιογράφοι του "συστήματος" -όπως αρέσκονται να λένε...ΦΕΥ ΚΑΠΕΛΩΣΑΝ ... και το διαδίκτυο.Οι θιασώτες της ανωνυμίας, αυτές οι μικρές ομαδούλες γιάφκες που άνθισαν εν των μεταξύ ...ξύνουν απλά την κόυτρα τους!..Πλην όμως συνεχίζουν τον χαβά τους μια και συγκοινωνούν μεταξύ τους περίπου ...ως δοχεία νυκτός!
Δείτε νομικά κ.α. τι ισχύει:
Ο Νίκος Δήμου ΓΡΑΦΕΙ:
Διαδικτυακή ελευθερία και παραβατικότητα
Η ανωνυμία, μαζί με την ευκολία της δημοσίευσης έχει επιφέρει τη μεγαλύτερη αλλαγή στον χώρο της δημοσιότητας μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας.
Η ιδιωτικότητα (privacy) στο Διαδίκτυο ταυτίζεται με τη δυνατότητα (και την παράδοση) της ανωνυμίας. Είναι ο μόνος χώρος επικοινωνίας όπου κυκλοφορούν περισσότεροι ανώνυμοι παρά επώνυμοι.
Όταν το 1993 δημοσιεύθηκε στον «Νew Υorker» η διάσημη σήμερα γελοιογραφία του Ρeter Steiner με τη λεζάντα «Στο Ιnternet κανείς δεν ξέρει αν είσαι σκύλος» δεν έκανε μεγάλη εντύπωση. Ήταν ακόμα η αρχή του Διαδικτύου και πολλοί δεν ήξεραν καν σε τι αναφερόταν.
Όμως με τον καιρό έγινε σλόγκαν, θεατρικό έργο («Νobody Κnows Ι΄m a Dog», του Αlan David Ρerkins), αντικείμενο κοινωνιολογικών ερευνών (Μorahan-Μartin and Schumacher, 2000) για την ανώνυμη διαδικτυακή παρουσία δειλών, ντροπαλών, φοβικών ή και ανώμαλων ανθρώπων, όπως επίσης για το φαινόμενο της «διαδικτυακής παρενδυσίας» (το να παρουσιάζεσαι ως άτομο άλλου φύλου, ηλικίας ή ιδιότητας) από τον David Τrend. Επίσης φιλοξενήθηκε στο βιβλίο «Τhe Road Αhead» του Βill Gates.
Με μία φράση περιέγραψε τον συμβολισμό αυτής της γελοιογραφίας ο πιονιέρος του Διαδικτύου (usenet) John Gilmore: «σημαίνει ότι ο Κυβερνοχώρος θα είναι απελευθερωτικός, διότι γένος, ράτσα, ηλικία, εμφάνιση, ακόμα και “σκυλότης” (dogness), εκεί απουσιάζουν».
Αυτή βέβαια είναι η μία πλευρά της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο. Δρα απελευθερωτικά, προστατεύει την ιδιωτικότητα, καθιστά εφικτή την προσωπική εξομολόγηση ή τη διοχέτευση πολύτιμων πληροφοριών, που τα ΜΜΕ δεν τολμούν να δημοσιεύσουν. Συχνά αποτελούν τη μοναδική πηγή ειδήσεων από χώρες με απολυταρχικά και ανελεύθερα καθεστώτα. Είναι μια δημοκρατική επανάσταση.
Η ανωνυμία, μαζί με την ευκολία της δημοσίευσης (ακόμα και ένας σκύλος μπορεί να στήσει ένα blog), έχει επιφέρει τη μεγαλύτερη αλλαγή στον χώρο της δημοσιότητας μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας. Ο κάθε πολίτης, με μια δαπάνη λίγων ευρώ τον μήνα, μπορεί να γίνει «εκδότης του εαυτού του» και να έχει πρόσβαση σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια αναγνώστες. Επίσης μπορεί να συμμετέχει σε ομάδες συζητήσεων (fora και chat), σε τόπους συνάντησης ή σε χώρους παράλληλης ζωής (όπως το Second Life) χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του.
Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος είναι η αρνητική: Η ανωνυμία ευκολύνει την ανεύθυνη φημολογία, τη συκοφαντία, το διαδικτυακό κουτσομπολιό, τις απειλές και τις ύβρεις. Το δικτυακό μου ημερολόγιο (ιστολόγιο ή blog) αναγκάστηκε να κλείσει δύο φορές λόγω της συρροής ανώνυμων ή ψευδώνυμων σχολιαστών που ρύπαιναν την -κατά τα άλλα- πολύ ευχάριστη ατμόσφαιρα. Για να μη μιλήσουμε για το διαδικτυακό έγκλημα- που κι αυτό συνήθως βασίζεται στην ανωνυμία. Αν και συχνά διογκώνεται από τα ΜΜΕ (όπως καθετί καινούργιο), είναι σήμερα μια πραγματικότητα: από τον χάκερ (ή μάλλον cracker, όπως θα έπρεπε να αποκαλούνται οι κακοί hackers) που σπάει τους απόρρητους κωδικούς του Πενταγώνου ως τον ληστή που ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς ή κλέβει πιστωτικές κάρτες. Για να μην αναφέρουμε άλλες παραβατικές συμπεριφορές που ενισχύονται από την ανωνυμία, όπως του παιδόφιλου, του νεοναζί ή του τρομοκράτη.
Το θέμα έχει, πέρα από τις νομικές, και οικονομικές διαστάσεις. Το 2007, για πρώτη φορά στη Μεγάλη Βρετανία, ο διαδικτυακός εμπορικός τζίρος ξεπέρασε τον πραγματικό. Σύντομα μέσω Ιnternet θα περνάει κάθε οικονομική δραστηριότητα (όπως ήδη συμβαίνει στον χρηματοπιστωτικό τομέα). Άρα η διασφάλιση της θετικής ανωνυμίας και η προστασία από την αρνητική γίνονται θέματα πρώτης προτεραιότητας. Θέλουμε να προστατέψουμε έναν επενδυτή, καταθέτη ή αγοραστή να παραμείνει ανώνυμος για τους τρίτους, αλλά να απαγορέψουμε στον χάκερ ή τον ληστή κωδικών να κυκλοφορεί ανώνυμος και ανεξέλεγκτος στο Διαδίκτυο. Δύο μάλλον αντιφατικοί στόχοι!
Όπως είδαμε, η ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο ισούται με ανωνυμία. Αλλά πόσο ισχυρή είναι στο Ιnternet; Και, δεύτερον, πρέπει να υπάρχει και να προστατεύεται ή έτσι κάνουμε περισσότερο κακό παρά καλό; Η πρώτη απάντηση (του αφελούς χρήστη) είναι ότι ιδιωτικότητα υπάρχει και προστατεύεται. Π.χ., εμένα δεν μου ήταν εφικτό να πληροφορηθώ την ταυτότητα των ανεπιθύμητων επισκεπτών στο blog μου. Ακόμα περισσότερο, με την «υπόθεση Τσιπρόπουλου» έχουμε και στην Ελλάδα μια υπόθεση προστασίας της ανωνυμίας, που έφτασε μέχρι το δικαστήριο.
Ο κ. Αντώνης Τσιπρόπουλος διατηρούσε ένα ευρετήριο blogs, με την επωνυμία blogme. Σε αυτό αρχειοθετούσε δημοσιεύματα άλλων blogs. Μεταξύ αυτών ήταν και ένα ανώνυμο σατιρικό ιστολόγιο που, σε κάποια δημοσίευση, επιτέθηκε σε γνωστό τηλεπωλητή. Αυτός εθίγη και έκανε μήνυση. Μην μπορώντας οι αρχές να εντοπίσουν τον πραγματικό ανώνυμο δράστη, συνέλαβαν τον Τσιπρόπουλο επειδή στο ευρετήριό του είχε συμπεριλάβει και το επίμαχο blog. Του κατέσχεσαν τον υπολογιστή και πέρασε μία νύχτα στο κρατητήριο. Η δίκη του έχει αναβληθεί πολλές φορές - η τελευταία ημερομηνία είναι τώρα η 18η Φεβρουαρίου 2009. Πέρα από την αθώωση του Τσιπρόπουλου (πού ακούστηκε να ευθύνεται ο αρχειοθέτης για το περιεχόμενο του αρχειοθετουμένου!) εδώ παίζονται και πιο σημαντικά πράγματα: η απενοχοποίηση του αποδελτιωτή (RSS aggregator) και των links (υπερσυνδέσμων) για τα οποία δεν ισχύει κανένα καθεστώς απαγόρευσης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ας ελπίσουμε ότι θα βρεθούν δικαστές που θα έχουν γνώσεις τεχνολογίας και θα καταλάβουν τη σημασία της υπόθεσης.
Αλλά ας επανέλθουμε στην προστασία της ανωνυμίας. Και στην περίπτωση αυτή,
Μπορεί η απόλυτη ιδιωτικότητα να μην υπάρχει ούτε στο Διαδίκτυο- αλλά πάντως υπάρχει πολύ περισσότερη από ό,τι στην πραγματική μας καθημερινότητα
το δικαστήριο και οι αρχές, αν γνώριζαν το θέμα, θα μπορούσαν να επιτύχουν την άρση της ανωνυμίας του πραγματικού δράστη και να μην ταλαιπωρούν το σαμάρι αντί του γαϊδάρου. Διότι η προστασία της ιδιωτικότητας στο Διαδίκτυο είναι τελικά επιδερμική. Αν προχωρήσει κανείς σε βάθος, βρίσκει κάποτε άκρη. Έτσι έχουν εντοπιστεί, δικαστεί και καταδικαστεί χάκερ, παιδόφιλοι, καταχραστές και συκοφάντες. Όλοι μπαίνουμε στο Ιnternet μέσω ενός ΙSΡ (Ιnternet Service Ρrovider- παρόχου υπηρεσιών Διαδικτύου. Ο ΙSΡ αυτός γνωρίζει την ταυτότητά μας (όνομα, στοιχεία αλλά κυρίως τη διαδικτυακή ΙΡ address μας) καθώς και τις κινήσεις μας. Δεσμεύεται από τον νόμο να προστατεύει αυτά τα απόρρητα προσωπικά δεδομένα και να μην τα δημοσιοποιεί. Αλλά με εισαγγελική εντολή μπορεί να αποκαλυφθούν- με τον ίδιο τρόπο που ανοίγονται οι τηλεφωνικές επικοινωνίες και οι τραπεζικοί λογαριασμοί. Το ίδιο ισχύει και για τις εταιρείες που φιλοξενούν τα blogs.
Βέβαια ο πόλεμος για τη διατήρηση της ανωνυμίας και της ιδιωτικότητας έχει πολλές πτυχές. Π.χ. είναι δυνατό να κρύψει κανείς την ΙΡ address του, χρησιμοποιώντας έναν anonymizer (proxy server που σου δανείζει τη δική του ΙΡ διεύθυνση). Ή να απαλείφει τα ίχνη των πλοηγήσεών του σβήνοντας τα cookies (κουλουράκια- μικρά αρχεία ταυτοποίησης) που στέλνουν οι ιστοσελίδες τις οποίες επισκέπτεται. Ωστόσο, όπως έχουν αποδείξει τα απολυταρχικά καθεστώτα, τελικά η ανωνυμία αίρεται και η ιδιωτικότητα παραβιάζεται. Στα δημοκρατικά κράτη όμως η ιδιωτικότητα προστατεύεται και νομικά (π.χ. στις ΗΠΑ με την τέταρτη τροποποίηση του Συντάγματος).
Άραγε αυτό είναι καλό ή κακό; Αν είστε με το μέρος του «Νόμου και της Τάξης», πιθανόν να το θεωρήσετε επικίνδυνο. Αν, από την άλλη πλευρά, απολαμβάνετε αυτό το όργιο ελευθερίας που λέγεται Ιnternet, θα το δείτε με ικανοποίηση.
Ας πούμε, καταλήγοντας, ότι μπορεί η απόλυτη ιδιωτικότητα να μην υπάρχει ούτε στο Διαδίκτυο- αλλά πάντως υπάρχει πολύ περισσότερη από ό,τι στην πραγματική μας καθημερινότητα. Και αυτό, για τη δική μου την αντίληψη, είναι θετικό. Η διαδικτυακή ελευθερία έχει ήδη προσφέρει πολλά στην ανθρωπότητα, πολύ περισσότερα από όσα της έχει στερήσει. *
Πηγή: http://www.ndimou.gr/index_gr.asp
Του Γιαννη Κτιστακι*
Αναμφισβήτητα, προς την παραπάνω κατεύθυνση οδήγησε και το ίδιο το Διαδίκτυο, προσφέροντας -περισσότερο από κάθε άλλο forum- ποικίλα μέσα ανωνυμίας, ιδίως δε τα blogs, τα chart rooms και τα e-mails. Αν τούτο συνδυαστεί με την ευρεία πλέον χρήση τους (ο Technorati, ο σπουδαιότερος διαχειριστής blogs στις ΗΠΑ, υπολογίζει ότι καθημερινά εμφανίζονται πάνω από ένα εκατομμύριο αναρτήσεις - posts), τότε γίνεται αντιληπτό γιατί όλο και πιο συχνά προβληματίζονται σήμερα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη με ποιους όρους κάμπτεται η προστασία της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο. Από την μέχρι σήμερα νομολογία είναι δυνατόν να εξαχθούν τρεις θεμιτοί όροι για την κάμψη του κανόνα της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο.
Ο πρώτος όρος είναι ο θιγόμενος να καλέσει ευθέως, μέσω του Διαδικτύου, τον ανώνυμο χρήστη να αποκαλύψει εντός ευλόγου χρόνου την ταυτότητά του πριν η υπόθεση πάρει τον δρόμο της για τα δικαστήρια. Ο δεύτερος είναι να προκύπτει prima facie η προσβολή των συμφερόντων του θιγόμενου. Γι' αυτό ο τελευταίος οφείλει, με επιμέλεια, να προσκομίσει στο δικαστήριο επαρκείς αποδείξεις. Τέλος, τρίτος όρος, η προσβολή των συμφερόντων του θιγόμενου (φήμη, ιδιωτική ζωή και περιουσία) πρέπει να είναι τέτοια που να δικαιολογεί την άρση της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο.
Ως προς τα καθ' ημάς, επειδή ακριβώς πρόκειται για την άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου, και οι περιορισμοί δεν πρέπει να αφεθούν στον δικαστή, που θα του πάρει άλλωστε αρκετό χρόνο για να κατασταλάξει, πολύ σωστά η κυβέρνηση εξεδήλωσε την πρόθεση να φέρει άμεσα στην ελληνική Βουλή σχετικό νομοσχέδιο.
Οι ρυθμίσεις δεν χρειάζεται να είναι πρωτότυπες. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη (αντί άλλων, Σύσταση CM/Rec(2007)16 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης) έχουν αντιμετωπίσει το ζήτημα και, κατά κοινή ομολογία, είναι εξίσου ευαίσθητοι με εμάς στην Ελλάδα όταν θίγονται από τους ανώνυμους χρήστες του Διαδικτύου.
Συνεπώς, νομοθετικές υπερβολές που υπαγορεύονται από την τρέχουσα τηλεοπτική επικαιρότητα δεν συγχωρούνται σε ένα τόσο θεμελιώδες ζήτημα ελευθερίας.
* Ο κ. Γιάννης Κτιστάκις είναι Λέκτορας της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Χρύσα Τσιώτση
Δημοσίευση:
23:00 | 23/03/2014
ΔΙΚΑΙΟ INTERNET
Στον κόσμο του Διαδικτύου και ειδικά στη λεγόμενη μπλογκόσφαιρα, το απόρρητο επικοινωνίας δεν καλύπτει το περιεχόμενο του μηνύματος διότι αυτό είναι ήδη δημοσιευμένο, αλλά καλύπτει και τα εξωτερικά στοιχεία επικοινωνίας. Στην έννοια των εξωτερικών στοιχείων επικοινωνίας περιλαμβάνονται οι διευθύνσεις IP, τα ηλεκτρονικά ίχνη που βοηθούν στην ταυτοποίηση του χρήστη, καθώς και του εξοπλισμού του.
Σύμφωνα με την Οδηγία 2006/24 της 15ης Μαρτίου 2006 για τη διατήρηση δεδομένων που παράγονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία σε συνάρτηση με την παροχή διαθεσίμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή δημοσίων δικτύων επικοινωνιών και για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/58/ΕΚ, τα στοιχεία αυτά πρέπει να διατηρούνται υποχρεωτικά. Αυτό σημαίνει ότι η διάθεση των στοιχείων για την ταυτοποίηση bloggers επιτρέπεται μόνο με τους όρους που επιβάλλει το 19 παρ. 1 του Συντάγματος:
"Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Ο νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων".
Δυστυχώς, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα curia.gr, δεν είναι λίγες οι φορές που οι bloggers –συχνά κάνοντας χρήση ψευδωνύμων και υποκοριστικών- έχουν δυσφημήσει ή απειλήσει κάποιο άτομο. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν έχει κάποιο νόημα η άρση του απορρήτου, διότι αυτά ο νόμος δεν τα θεωρεί ως ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα, οπότε και δεν δικαιολογείται η άρση του απορρήτου.
Απλά, ο απειλούμενος ή/και δυσφημιζόμενος μπορεί να ζητήσει από την εταιρία που φιλοξενεί το blog να αφαιρέσει τα σχόλια ή τις απειλητικές ή/και δυσφημιστικές δημοσιεύσεις.
Εφόσον το θύμα ζητήσει από τον blogger να αφαιρέσει παράνομο περιεχόμενο και το περιεχόμενο αυτό δεν αφαιρεθεί από τον πάροχο των υπηρεσιών (web-hoster), μπορεί να κατηγορηθεί ανάλογα για συνέργεια το ISP ή ο πάροχος των υπηρεσιών.
Δηλαδή, αν ο πάροχος των υπηρεσιών δεν αφαιρέσει τα παράνομα αυτά μηνύματα του blog, τότε σημαίνει ότι αποδέχεται την δυσφήμηση ή/και την απειλή που περιέχουν τα μηνύματα και ως εκ τούτου θα ευθύνεται, εκτός βέβαια από τον ίδιο τον blogger και ο πάροχος υπηρεσιών.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε το σχετικό Προεδρικό διάταγμα και ειδικότερα, το άρθρο 13 το ΠΔ 131/2003 (ΦΕΚ Τεύχος Α’ 116/16-5-2003), αναφέρει τα εξής:
"Σε περίπτωση παροχής μιας υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας συνισταμένης στην αποθήκευση πληροφοριών, παρεχομένων από ένα αποδέκτη υπηρεσίας, δεν υφίσταται ευθύνη του φορέα παροχής της υπηρεσίας για τις πληροφορίες που αποθηκεύονται μετά από αίτηση αποδέκτη της υπηρεσίας, υπό τους όρους ότι: (α) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας δεν γνωρίζει πραγματικά ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και ότι, σε ό,τι αφορά αξιώσεις αποζημιώσεως, δεν γνωρίζει τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία, ή (β) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας, μόλις αντιληφθεί τα προαναφερθέντα, αποσύρει ταχέως τις πληροφορίες ή καθιστά την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη".
Επίσης, αναφορικά με την ανωνυμία και την άρση απορρήτου μηνυμάτων bloggers,
είναι πολύ σημαντική η γνωμοδότηση του πρώην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Γ.
Σανιδά, σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές,
χωρίς προηγούμενη άδεια της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών
(ΑΔΑΕ), να αίρεται η ανωνυμία των bloggers και να υπάρχει άμεση πρόσβαση στα
blogs του Ιnternet για την εξιχνίαση οποιουδήποτε αδικήματος, ανεξάρτητα
αν είναι σε βαθμό κακουργήματος ή πλημμελήματος.
Το εκ του άρθρου 19 του Συντάγματος δικαίωμα έχει δύο παραμέτρους:
1) την ελευθερία της ανταπόκρισης ή επικοινωνίας μέσω επιστολών ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.
2) το απόρρητο όλων αυτών των μορφών επικοινωνίας , εφόσον όσοι επικοινωνούν θέλησαν να διατηρήσουν τη μυστικότητα και έλαβαν τα κατάλληλα προς τούτο μέτρα, π.χ. τοποθέτηση επιστολής σε κλειστό φάκελο.
Η επικοινωνία μέσω internet και συγκεκριμένα σε ένα blog, δεν περιλαμβάνει επικοινωνία σε μυστικότητα, αλλά σε δημοσιότητα αφού τα μηνύματα του blog είναι δημόσια.
Υπάρχει βέβαια απόρρητο των επικοινωνιών, όταν το άτομο έχει δημιουργήσει ένα απόρρητο προφίλ στο οποίο θα έχει δικαίωμα πρόσβασης ο ίδιος και κάποιο ή κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα που έχει επιλέξει που έχουν τους απαραίτητους κωδικούς πρόσβασης (passwords).
Είναι λογικό ότι όταν έχουμε περιπτώσεις τελέσεως οποιουδήποτε εγκλήματος μέσω του Διαδικτύου (Ιnternet) και η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος είναι δημόσια και γνωστή στον κάθε χρήστη ή διαχειριστή της σχετικής ιστοσελίδας (τα απειλητικά ή δυσφημιστικά μηνύματα), δεν απαιτείται άδεια οποιασδήποτε Αρχής ώστε να εξακριβωθεί και να εντοπισθεί τόσο το ηλεκτρονικό ίχνος της εγκληματικής πράξεως όσο και το πρόσωπο το οποίο εκμεταλλευόμενο την ανωνυμία του Διαδικτύου προβαίνει σε εγκληματικές πράξεις, ανεξαρτήτως του εάν πρόκειται για αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος ή πλημμελήματος.
Οπότε στις ανωτέρω περιπτώσεις, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα tovima.gr, όλες οι αρμόδιες εισαγγελικές, προανακριτικές και ανακριτικές αρχές και δικαστικές αρχές προκειμένου να προβούν στην διακρίβωση τελέσεως ενός εγκλήματος και της ανεύρεσης της ταυτότητος του δράστη, δικαιούνται να ζητούν από τους παρόχους των υπηρεσιών επικοινωνίας μέσω Ιnternet, τα ηλεκτρονικά ίχνη μιας εγκληματικής πράξεως, την ταυτότητα του προσώπου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πάροχος υποχρεούται να παραδίδει όλα τα αιτούμενα στοιχεία και δεδομένα χωρίς να είναι αναγκαίο να προηγηθεί άδεια κάποιας αρχής και φυσικά ούτε της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
Ανωνυμία στο Διαδίκτυο : Δικαίωμα ή Κατάχρηση; Μια νομική ματιά.
Γράφτηκε από τoν Antonios Broumas
Η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί βασικό θεμέλιο μίας δημοκρατικής κοινωνίας (βλ. και ΕΔΔΑ, απόφαση της 7.12.1976, Handyside v. UK, A – 24, παρ. 49). Με την έλευση του διαδικτύου και, ιδιαίτερα, των εργαλείων έκφρασης του web 2.0 (λ.χ. ιστολόγια) οι δυνατότητες για την ελεύθερη έκφραση και διάδοση των ιδεών διευρύνθηκαν σε απόλυτο βαθμό και οδήγησαν σε μία ενδυνάμωση του πλουραλισμού των πηγών πληροφόρησης και του δημοσίου διαλόγου.
Εντούτοις, η διεύρυνση της ελεύθερης έκφρασης μέσω του διαδικτύου γίνεται αντιληπτή από πολλούς όχι ως ενίσχυση της δημοκρατίας αλλά ως απειλή για τη δημόσια τάξη εξαιτίας του τύποις ανώνυμου χαρακτήρα της. Οι υπέρμαχοι της άποψης αυτής προτάσσουν την διευκόλυνση της διάπραξης εγκλημάτων υπό το πέπλο της ανωνυμίας και τη δυσχέρεια εξιχνίασης και καταστολής έναντι των προοπτικών που ανοίγει το διαδίκτυο για την ελευθερία έκφρασης. Ήδη λοιπόν από το 2006, οπότε η νεαρή τότε Ελληνική μπλογκόσφαιρα εισήλθε δυναμικά στο προσκήνιο και έγινε πρώτο θέμα ακόμη και σε κεντρικά δελτία ειδήσεων, τεθήκαν ζητήματα αναφορικά με την νομοθέτηση υποχρέωσης για την επώνυμη διαχείριση των ιστολογίων.
Η ανώνυμη διαδικτυακή έκφραση αποτελεί χωρίς αμφιβολία δικαίωμα που προστατεύεται από τον νόμο. Ωστόσο, η συχνή της κατάχρηση δοκιμάζει την ελευθεριότητα του κυβερνοχώρου. Υπάρχει κάποια δυνατότητα εξισορρόπησης ανάμεσα στο αγαθό της ελευθερίας έκφρασης και στο αίτημα για ασφάλεια στα νέα ψηφιακά μέσα; Και ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη στάση της πολιτείας στο θέμα αυτό;
Η Διαδικτυακή Ανωνυμία ως Ευφημισμός
Ως ανώνυμη μπορεί να οριστεί κάθε επικοινωνία που δεν κομίζει κανένα στοιχείο για την ταυτότητα του ενεργούντος αυτή. Αντιθέτως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ανώνυμη η επικοινωνία εκείνη που μπορεί ν’ αποδοθεί σε κάποιο πρόσωπο βάσει συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της ή εξαιτίας πληροφοριών, που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή.
Η περιρρέουσα αίσθηση ανωνυμίας κατά την περιήγηση στον παγκόσμιο ιστό έχει καταστήσει διάσημη τη φράση «(o)n the internet nobody knows you are a dog». Στην πραγματικότητα όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο. Η τεχνική λειτουργία του διαδικτύου καθιστά κατ’ αρχάς αδύνατη την ανώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία. Κάθε υπολογιστής συνδέεται στο διαδίκτυο με μία διεύθυνση ιντερνετικού πρωτοκόλλου (IP), η οποία παίζει ρόλο αντίστοιχο του τηλεφωνικού αριθμού για την σύνδεση με τα δίκτυα σταθερής / κινητής τηλεφωνίας. Μέσω της διεύθυνσης IP του υπολογιστή του η διαδρομή που ακολουθεί κάθε χρήστης στον παγκόσμιο ιστό είναι ανιχνεύσιμη, ενώ μπορεί να ανευρεθεί από ποια θέση και σε ποια χρονική στιγμή πραγματοποιήθηκε οποιαδήποτε μεταφορά δεδομένων. Επιπλέον, η διεύθυνση IP είναι κατά κανόνα μοναδική, με αποτέλεσμα να επιτρέπει την αναγνώριση της ταυτότητας του χρήστη.
Επομένως, αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις απόκρυψης των επικοινωνιών με ισχυρές τεχνολογίες κρυπτογράφησης, η ανωνυμία στο διαδίκτυο είναι ευφημισμός. Έτσι, ζητούμενο σήμερα δεν πρέπει να αποτελεί η νομοθέτηση της επώνυμης διαδικτυακής επικοινωνίας αλλά η περιφρούρηση με νόμους της ιδιωτικότητας των χρηστών από φαινόμενα επιτήρησης της διαδικτυακής τους δραστηριότητας και εκτεταμένης συλλογής των προσωπικών τους δεδομένων.
Το Δικαίωμα στην Ανώνυμη Διαδικτυακή Επικοινωνία ως Επιμέρους Έκφανση της Ελευθερίας Έκφρασης
Η ελευθερία έκφρασης κατοχυρώνεται στο Ελληνικό Σύνταγμα και στις διεθνείς συνθήκες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (14 § 1 Σ, 10 § 1 ΕΣΔΑ, 19 § 2 ΔΣΑΠΔ, 11 ΧΘΔΕΕ). Περιλαμβάνει το δικαίωμα της διαμόρφωσης, της κατοχής, της έκφρασης, της διάδοσης, της λήψης ή ακόμα και της αποσιώπησης μίας γνώμης. Ειδική έκφανση της ελευθερίας έκφρασης με αυξημένη σημασία στην κοινωνία της πληροφορίας αποτελεί και η ελευθερία πληροφόρησης στην ενεργητική της μορφή, δηλαδή το δικαίωμα του πληροφορείν, αλλά και στην παθητική της μορφή, δηλαδή το δικαίωμα του πληροφορείσθαι (5Α § 1 Σ). Από το δικαίωμα άλλωστε του πληροφορείσθαι απορρέει και η θεσμική εγγύηση της ελεύθερης και πλουραλιστικής διαμόρφωσης της κοινής γνώμης (Χρυσόγονος, Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, 2006 : 292). Επιπλέον, η ελευθερία της δημιουργίας ιστοτόπων και ιστολογίων προστατεύεται με βάση το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα πρόσβασης στην κοινωνία της πληροφορίας (5Α § 2 Σ) .
Η ελεύθερη έκφραση δύναται να ασκείται επώνυμα ή και ανώνυμα / ψευδώνυμα. Η ελευθερία της ανώνυμης / ψευδώνυμης έκφρασης κρίνεται άξια προστασίας, καθώς η υποχρεωτικά επώνυμη έκφραση ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά το περιεχόμενο του μηνύματος καθώς και να οδηγεί σε περιορισμό της πολυμορφίας του δημοσίου διαλόγου εξαιτίας πιθανών δυσμενών συνεπειών στο πρόσωπο του εκφέροντος γνώμη. Η άποψη αυτή ενισχύεται περαιτέρω με εξ αντιδιαστολής επιχείρημα από το 19 § 1 ΔΣΑΠΔ, όπου αναφέρεται ότι κανείς δεν πρέπει να υπόκειται σε διακριτική μεταχείριση και να διώκεται για τις απόψεις του. Έτσι, αν η προστασία των πολιτών από δυσμενείς συνέπειες λόγω δημόσιας εκφοράς των απόψεών τους αποτελεί αποστολή του κράτους, μία τέτοια αποστολή δεν μπορεί παρά να έρχεται σε αντίθεση με τη νομοθέτηση υποχρέωσης για την επώνυμη διαδικτυακή έκφραση. Η προστασία από το κράτος της ανώνυμης / ψευδώνυμης έκφρασης θεμελιώνεται επίσης στην θεσμική εγγύηση της ελεύθερης και πλουραλιστικής πληροφόρησης, η οποία δύναται να περιοριστεί σημαντικά, αν η ενάσκηση της ελευθερίας έκφρασης καταστεί υποχρεωτικά επώνυμη.
Συνεπώς, η ανώνυμη / ψευδώνυμη έκφραση προστατεύεται ως αναπόσπαστη πτυχή της ελευθερίας έκφρασης. Κατ’ επέκταση, στο προστατευτικό πεδίο της ελευθερίας έκφρασης εμπίπτει κάθε είδους ανώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία, όπως η χρήση ιστολογίων και άλλων διαδικτυακών εφαρμογών.
Αποδέκτης της υποχρέωσης σεβασμού του δικαιώματος στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία δεν είναι μόνο η κρατική εξουσία αλλά και οι πάροχοι υπηρεσιών κοινωνίας της πληροφορίας, καθώς το δικαίωμα αυτό προσιδιάζει στην ασύμμετρη σχέση των παρόχων αυτών με τους διαδικτυακούς χρήστες (25 § 1 Σ). Κατά συνέπεια, το δικαίωμα των πολιτών στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία δύναται να ασκείται δίχως να επιτρέπεται καμία παρεμπόδιση, παρενόχληση ή δυσμενή έννομη συνέπεια είτε από το κράτος είτε από τους παρόχους υπηρεσιών ΚτΠ. Ως τέτοια παρεμπόδιση ή δυσμενής έννομη συνέπεια θα μπορούσε να εννοηθεί και η επιβολή υποχρέωσης για την επώνυμη άσκηση της ελευθερίας έκφρασης στο διαδίκτυο.
Το Δικαίωμα στην Ανώνυμη Διαδικτυακή Επικοινωνία ως Προϋπόθεση Ιδιωτικότητας
Οι σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) διαθέτουν δυνητικά απεριόριστες δυνατότητες συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης δεδομένων. Η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων αυτών μπορεί να καταστήσει τις απόψεις, τις προτιμήσεις και, συνολικά, τη διαδικτυακή μας δραστηριότητα απολύτως διαφανή σε τρίτους. Αν μάλιστα τέτοιες απόψεις εκφέρονται πάντοτε επώνυμα, δεν είναι υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι οποιαδήποτε έννοια ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο καθίσταται παρελθόν.
Η ανώνυμη χρήση του διαδικτύου αποτελεί σήμερα ένα από τα μέσα άμυνας του πολίτη από τις επιθέσεις στην ιδιωτική του ζωή (βλ. και Σύσταση R (99) του Συμβουλίου της Ευρώπης). Κατά συνέπεια, η προστασία του δικαιώματος στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία είναι σημαντικό μέσο για την αυτοπροστασία του ατόμου από την παρακολούθησή του και, τελικά, την προσβολή του εννόμου του αγαθού στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό.
Στα πλαίσια αυτά η διεύθυνση IP του υπολογιστή ενός διαδικτυακού χρήστη λογίζεται σύμφωνα με την πιο ορθή άποψη ως προσωπικό δεδομένο, η δε συλλογή και επεξεργασία της από τρίτους μη εμπλεκόμενους στη διαδικτυακή επικοινωνία επιτρέπεται μόνο κατόπιν άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών. Συνεπώς, η ανώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία δεν είναι μόνο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα αλλά θωρακίζεται πλήρως και από τα εχέγγυα προστασίας που θεσπίζουν τα άρθρα 9Α Σ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και 19 Σ για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών καθώς και οι εκτελεστικοί αυτών νόμοι.
Νομικό Πλαίσιο
Το δικαίωμα στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία κατοχυρώνεται εμμέσως και στην Κοινοτική νομοθεσία. Έτσι, προβλέπεται ότι ο φορέας παροχής διαθεσίμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών οφείλει να καθιστά δυνατή τη χρήση και πληρωμή των υπηρεσιών αυτών ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, ενώ σε περίπτωση αμφισβήτησης της τεχνικής δυνατότητας της ανώνυμης και ψευδώνυμης χρήσης και πληρωμής των υπηρεσιών αυτών, γνωμοδοτεί η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (άρθρο 5 § 5 Ν. 3471/2006 σε ενσωμάτωση της Οδηγίας 2002/58/ΕΚ). Επιπλέον, η χρήση διαδικτυακού ψευδωνύμου αναγνωρίζεται εμμέσως ως δικαίωμα και προστατεύεται όπως το όνομα με βάση το άρθρο 58 του Αστικού Κώδικα.
Διεθνής και Ελληνική Νομολογία
Μολονότι η τάση των δικαστηρίων είναι να αναγνωρίζουν την προστασία της ανωνυμίας ως πτυχή της ελευθερίας έκφρασης, θεωρείται γενικώς ότι το διαδίκτυο μπορεί μέσω της δυνατότητας ανωνυμίας να διευκολύνει εγκληματικές ενέργειες. Έτσι, έχει κριθεί ότι η δυσχέρεια ή αδυναμία της αποκάλυψης της ταυτότητας ενός διαδικτυακού χρήστη οδηγεί σε μία ιδιότυπη «ασυλία». Ως εκ τούτου κυριαρχεί στις αποφάσεις των δικαστηρίων η άποψη ότι είναι αναγκαία μία στάθμιση του δικαιώματος στην ανωνυμία με την προστασία των θιγόμενων από την ανώνυμη έκφραση.
Στα πλαίσια αυτά το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει αναγνωρίσει ότι η προστασία του δικαιώματος της ανώνυμης / ψευδώνυμης διαδικτυακής έκφρασης θεμελιώνεται στην Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ και έχει κηρύξει αντισυνταγματικούς νόμους, που την περιορίζουν (McIntyre v. Ohio Elections Comm’n, 514 US, 1995, p. 334). Βασική του μάλιστα θέση είναι ότι, μολονότι το δικαίωμα στην ανώνυμη / ψευδώνυμη έκφραση επιδέχεται περισσότερων κινδύνων κατάχρησης, μία ελεύθερη δημοκρατική κοινωνία οφείλει να αποδίδει μεγαλύτερη αξία στον πλούτο της ελευθερίας έκφρασης παρά στους ενδεχόμενους κινδύνους από την κατάχρησή της (Gertz v. Robert Welch Inc., 418 US, 1974, p. 323).
Με αφορμή εγκλήματα παιδεραστίας τα Ελληνικά δικαστήρια έχουν κρίνει ότι το διαδίκτυο επιτρέπει σε ατομικό επίπεδο, τη δημιουργία και διατήρηση ενός απόλυτα προσωπικού, ανώνυμου και κρυφού περιβάλλοντος έκφρασης ερωτικών φαντασιώσεων, τόσο μέσω της δυνατότητας συγκέντρωσης και διατήρησης μιας τεράστιας σε όγκο συλλογής πορνογραφικού υλικού, όσο και παρέχοντας τη δυνατότητα προσέγγισης ανηλίκων – υποψηφίων θυμάτων κακοποίησης μέσα από τη σιγουριά και την ανωνυμία του κυβερνοχώρου. Επιπλέον, ότι μέσα στο ιδιωτικό αυτό διαδικτυακό περιβάλλον μειώνονται ή και αναιρούνται εντελώς οποιεσδήποτε, σεξουαλικές αναστολές των χρηστών, αφού δεν υπάρχει ο εξωτερικός έλεγχος, ενώ παράλληλα μέσα από τις κοινωνικές συνθήκες τις οποίες προσφέρει ο κυβερνοχώρος, νομιμοποιείται η σεξουαλική τους απόκλιση. Περαιτέρω, ότι δημιουργούνται online κοινότητες παιδοφίλων, μέσα από τις οποίες οι χρήστες με την ανταλλαγή εικόνων, πληροφοριών και εμπειριών αυτονομιμοποιούν ως ομάδα τις σεξουαλικά αποκλίνουσες δραστηριότητες τους, αλληλοκαλύπτονται, αλληλοϋποστηρίζονται και κυρίως νοιώθουν ότι ανήκουν σε ένα κοινωνικό σύνολο, το οποίο μοιράζεται τα ενδιαφέροντα τους και τους προσφέρει αίσθημα ασφάλειας και δέσμευσης (ΕφΘεσσ 80/2012, ΠΟΙΝ).
Με αφορμή παραβιάσεις δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας τα Ελληνικά δικαστήρια έχουν ακόμη κρίνει ότι ένας από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους τέτοιας παραβίασης, καλυπτόμενος υπό το πέπλο της ανωνυμίας, είναι η ανταλλαγή αρχείων μέσω τεχνολογιών peer to peer (ρ2ρ). Ότι περαιτέρω η απλή, καλυπτόμενη από ανωνυμία, γρήγορη, αλλά και άναρχη ροή των πληροφοριών μέσω τέτοιων τεχνολογιών συμβάλλει στο να ανατάσσονται εύκολα, μεταξύ άλλων, και αρχεία τα οποία προστατεύονται με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (ΜΠΑ 4658/2012).
Συνταγματικά Επιτρεπτοί Περιορισμοί του Δικαιώματος
Η ελευθερία έκφρασης δεν είναι απόλυτο δικαίωμα αλλά επιδέχεται περιορισμών. Τέτοιοι όμως περιορισμοί είναι συνταγματικά επιτρεπτοί μόνο αν τηρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις :
Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι με τον 3783/2009 για την «ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών εξοπλισμού και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας» έχει καταστεί υποχρεωτική η επώνυμη χρήση υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας με σκοπό τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και την προστασία της δημόσιας τάξης από αξιόποινες πράξεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο προβλέπεται ότι κατά τη σύναψη σύμβασης παρόχου κινητής τηλεφωνίας με συνδρομητή ο πάροχος οφείλει να συλλέγει και να τηρεί τα στοιχεία ταυτότητας και λοιπά προσωπικά δεδομένα του συνδρομητή, παρέχοντας πρόσβαση σε αυτά στις διωκτικές αρχές κατόπιν τήρησης της διαδικασίας άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών.
Εντούτοις, η επιβολή υποχρέωσης με νόμο για την χρήση ονοματεπωνύμου κατά την εκφορά λόγου στο διαδίκτυο δεν αποτελεί περίπτωση ανάλογη με την ταυτοποίηση συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας. Και αυτό γιατί (α) οι επιπτώσεις στην ιδιωτικότητα του χρήστη από την πλήρη ταυτοποίηση της διαδικτυακής του δραστηριότητας είναι εξαιρετικά δυσμενείς, (β) υπάρχουν άλλα πιο ήπια μέτρα επίτευξης των σχετικών στόχων, που δε θα διευρύνουν τις δυσμενείς συνέπειες ενός τέτοιου μέτρου σε όλους τους διαχειριστές ιστολογίων αλλά μόνο σε όσους προβαίνουν σε καταχρήσεις της ανώνυμης επικοινωνίας, και (γ) η θέσπιση μίας τέτοιας υποχρέωσης είναι καταφανώς ατελέσφορη, αφού η επιβολή της είναι στην πράξη ιδιαίτερα δυσχερής και η μη συμμόρφωση με τον νόμο των διαχειριστών ιστολογίων δεδομένη. Συνεπώς, ένας τέτοιος περιορισμός της ανώνυμης διαδικτυακής επικοινωνίας θα ήταν αντίθετος με το Σύνταγμα και τις διεθνείς συνθήκες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς θα παραβίαζε την αρχή της αναλογικότητας.
Δεν θα πρέπει όμως να αποκλειστεί η εξεύρεση μίας πιο πρόσφορης στάθμισης, που θα εναρμονίζει με συνταγματικά αποδεκτό τρόπο τα αντικρουόμενα δικαιώματα και συμφέροντα. Είναι γεγονός ότι το υπάρχον νομικό πλαίσιο για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών δεν αφήνει περιθώρια για την νόμιμη ταυτοποίηση δραστών εγκλημάτων τιμής στο διαδίκτυο, όταν τέτοια εγκλήματα τελούνται υπό το πέπλο της ανωνυμίας, αφήνοντας τους θιγόμενους τρίτους ουσιαστικά δίχως δικαστική προστασία. Μάλιστα, στην απόφαση KU v Finland το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η προστασία της ελευθερίας έκφρασης και του απορρήτου των επικοινωνιών στο διαδίκτυο δεν μπορεί να είναι απόλυτη αλλά θα πρέπει να σταθμίζεται κάθε φορά με την αναγκαιότητα προστασίας δικαιωμάτων τρίτων προσώπων. Στην εν λόγω υπόθεση ο προσφεύγων ήταν 12χρονος ανήλικος, που είχε υποστεί προσβολή του δικαιώματός του στην ιδιωτική ζωή, καθώς ανώνυμοι τρίτοι είχαν αναρτήσει σε ιστοτόπο δήθεν αγγελία του για αναζήτηση ερωτικού συντρόφου. Στα πλαίσια αυτά το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Φινλανδία σε αποζημίωση, γιατί δεν διέθετε τις αναγκαίες νόμιμες διαδικασίες για την επαρκή και αποτελεσματική προστασία του δικαιώματος αυτού.
ΠΗΓΗ: https://athens.indymedia.org/post/1472405/
Περισσότερα
Σύνταγμα της Ελλάδος.
Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔΕΕ).
Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ΔΣΑΠΔ).
Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (ΔΣΟΚΠΔ).
Νόμος 3471/2006 για την "προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών".
Νόμος 3783/2009 για την "ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών εξοπλισμού και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας".
ΕΔΔΑ, υπόθεση K.U. v Finland, απόφαση της 2ης Δεκεμβρίου 2008, αρ. 2872/2002.
Δεν υπάρχει ιδεολογία για την ανωνυμία.. στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ... διαμορφώθηκε όμως σε δόγμα από κατσαπλιάδες-κουκουλοφόρους, κοινούς οπορτουνιστές! Έτσι επειδή τους κάπνισε. Γι αυτό και παραμένουν στο περιθώριο! Η δήθεν "εξέγερση" τους ήταν μια ΠΑΤΑΤΑ!- Χάφτηκαν εν μια νυκτί από τους συστημικούς
επαγγελματίες του Τύπου
4 Σημαντικές θέσεις-απόψεις:
Για μερικούς τυχοδιώκτες η ανωνυμία στο διαδίκτυο με περίσσιο θράσος εξελίχθηκε και σε φιλοσοφία –Δόγμα.. Αμ δεν είναι έτσι τα πράματα! Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ-ΦΟΥΣΚΑ ,που είχαν στο νιονιό τους κάποιοι ανεπάγγελτοι-ψαχνόμενοι , όρμησαν στο διαδίκτυο αφρίζοντας κατά των δημοσιογράφων, αλλά δεν φτούρησαν. Οι δημοσιογράφοι του "συστήματος" -όπως αρέσκονται να λένε...ΦΕΥ ΚΑΠΕΛΩΣΑΝ ... και το διαδίκτυο.Οι θιασώτες της ανωνυμίας, αυτές οι μικρές ομαδούλες γιάφκες που άνθισαν εν των μεταξύ ...ξύνουν απλά την κόυτρα τους!..Πλην όμως συνεχίζουν τον χαβά τους μια και συγκοινωνούν μεταξύ τους περίπου ...ως δοχεία νυκτός!
Δείτε νομικά κ.α. τι ισχύει:
Ο Νίκος Δήμου ΓΡΑΦΕΙ:
Διαδικτυακή ελευθερία και παραβατικότητα
Η ανωνυμία, μαζί με την ευκολία της δημοσίευσης έχει επιφέρει τη μεγαλύτερη αλλαγή στον χώρο της δημοσιότητας μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας.
Η ιδιωτικότητα (privacy) στο Διαδίκτυο ταυτίζεται με τη δυνατότητα (και την παράδοση) της ανωνυμίας. Είναι ο μόνος χώρος επικοινωνίας όπου κυκλοφορούν περισσότεροι ανώνυμοι παρά επώνυμοι.
Όταν το 1993 δημοσιεύθηκε στον «Νew Υorker» η διάσημη σήμερα γελοιογραφία του Ρeter Steiner με τη λεζάντα «Στο Ιnternet κανείς δεν ξέρει αν είσαι σκύλος» δεν έκανε μεγάλη εντύπωση. Ήταν ακόμα η αρχή του Διαδικτύου και πολλοί δεν ήξεραν καν σε τι αναφερόταν.
Όμως με τον καιρό έγινε σλόγκαν, θεατρικό έργο («Νobody Κnows Ι΄m a Dog», του Αlan David Ρerkins), αντικείμενο κοινωνιολογικών ερευνών (Μorahan-Μartin and Schumacher, 2000) για την ανώνυμη διαδικτυακή παρουσία δειλών, ντροπαλών, φοβικών ή και ανώμαλων ανθρώπων, όπως επίσης για το φαινόμενο της «διαδικτυακής παρενδυσίας» (το να παρουσιάζεσαι ως άτομο άλλου φύλου, ηλικίας ή ιδιότητας) από τον David Τrend. Επίσης φιλοξενήθηκε στο βιβλίο «Τhe Road Αhead» του Βill Gates.
Με μία φράση περιέγραψε τον συμβολισμό αυτής της γελοιογραφίας ο πιονιέρος του Διαδικτύου (usenet) John Gilmore: «σημαίνει ότι ο Κυβερνοχώρος θα είναι απελευθερωτικός, διότι γένος, ράτσα, ηλικία, εμφάνιση, ακόμα και “σκυλότης” (dogness), εκεί απουσιάζουν».
Αυτή βέβαια είναι η μία πλευρά της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο. Δρα απελευθερωτικά, προστατεύει την ιδιωτικότητα, καθιστά εφικτή την προσωπική εξομολόγηση ή τη διοχέτευση πολύτιμων πληροφοριών, που τα ΜΜΕ δεν τολμούν να δημοσιεύσουν. Συχνά αποτελούν τη μοναδική πηγή ειδήσεων από χώρες με απολυταρχικά και ανελεύθερα καθεστώτα. Είναι μια δημοκρατική επανάσταση.
Η ανωνυμία, μαζί με την ευκολία της δημοσίευσης (ακόμα και ένας σκύλος μπορεί να στήσει ένα blog), έχει επιφέρει τη μεγαλύτερη αλλαγή στον χώρο της δημοσιότητας μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας. Ο κάθε πολίτης, με μια δαπάνη λίγων ευρώ τον μήνα, μπορεί να γίνει «εκδότης του εαυτού του» και να έχει πρόσβαση σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια αναγνώστες. Επίσης μπορεί να συμμετέχει σε ομάδες συζητήσεων (fora και chat), σε τόπους συνάντησης ή σε χώρους παράλληλης ζωής (όπως το Second Life) χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του.
Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος είναι η αρνητική: Η ανωνυμία ευκολύνει την ανεύθυνη φημολογία, τη συκοφαντία, το διαδικτυακό κουτσομπολιό, τις απειλές και τις ύβρεις. Το δικτυακό μου ημερολόγιο (ιστολόγιο ή blog) αναγκάστηκε να κλείσει δύο φορές λόγω της συρροής ανώνυμων ή ψευδώνυμων σχολιαστών που ρύπαιναν την -κατά τα άλλα- πολύ ευχάριστη ατμόσφαιρα. Για να μη μιλήσουμε για το διαδικτυακό έγκλημα- που κι αυτό συνήθως βασίζεται στην ανωνυμία. Αν και συχνά διογκώνεται από τα ΜΜΕ (όπως καθετί καινούργιο), είναι σήμερα μια πραγματικότητα: από τον χάκερ (ή μάλλον cracker, όπως θα έπρεπε να αποκαλούνται οι κακοί hackers) που σπάει τους απόρρητους κωδικούς του Πενταγώνου ως τον ληστή που ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς ή κλέβει πιστωτικές κάρτες. Για να μην αναφέρουμε άλλες παραβατικές συμπεριφορές που ενισχύονται από την ανωνυμία, όπως του παιδόφιλου, του νεοναζί ή του τρομοκράτη.
Το θέμα έχει, πέρα από τις νομικές, και οικονομικές διαστάσεις. Το 2007, για πρώτη φορά στη Μεγάλη Βρετανία, ο διαδικτυακός εμπορικός τζίρος ξεπέρασε τον πραγματικό. Σύντομα μέσω Ιnternet θα περνάει κάθε οικονομική δραστηριότητα (όπως ήδη συμβαίνει στον χρηματοπιστωτικό τομέα). Άρα η διασφάλιση της θετικής ανωνυμίας και η προστασία από την αρνητική γίνονται θέματα πρώτης προτεραιότητας. Θέλουμε να προστατέψουμε έναν επενδυτή, καταθέτη ή αγοραστή να παραμείνει ανώνυμος για τους τρίτους, αλλά να απαγορέψουμε στον χάκερ ή τον ληστή κωδικών να κυκλοφορεί ανώνυμος και ανεξέλεγκτος στο Διαδίκτυο. Δύο μάλλον αντιφατικοί στόχοι!
Όπως είδαμε, η ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο ισούται με ανωνυμία. Αλλά πόσο ισχυρή είναι στο Ιnternet; Και, δεύτερον, πρέπει να υπάρχει και να προστατεύεται ή έτσι κάνουμε περισσότερο κακό παρά καλό; Η πρώτη απάντηση (του αφελούς χρήστη) είναι ότι ιδιωτικότητα υπάρχει και προστατεύεται. Π.χ., εμένα δεν μου ήταν εφικτό να πληροφορηθώ την ταυτότητα των ανεπιθύμητων επισκεπτών στο blog μου. Ακόμα περισσότερο, με την «υπόθεση Τσιπρόπουλου» έχουμε και στην Ελλάδα μια υπόθεση προστασίας της ανωνυμίας, που έφτασε μέχρι το δικαστήριο.
Ο κ. Αντώνης Τσιπρόπουλος διατηρούσε ένα ευρετήριο blogs, με την επωνυμία blogme. Σε αυτό αρχειοθετούσε δημοσιεύματα άλλων blogs. Μεταξύ αυτών ήταν και ένα ανώνυμο σατιρικό ιστολόγιο που, σε κάποια δημοσίευση, επιτέθηκε σε γνωστό τηλεπωλητή. Αυτός εθίγη και έκανε μήνυση. Μην μπορώντας οι αρχές να εντοπίσουν τον πραγματικό ανώνυμο δράστη, συνέλαβαν τον Τσιπρόπουλο επειδή στο ευρετήριό του είχε συμπεριλάβει και το επίμαχο blog. Του κατέσχεσαν τον υπολογιστή και πέρασε μία νύχτα στο κρατητήριο. Η δίκη του έχει αναβληθεί πολλές φορές - η τελευταία ημερομηνία είναι τώρα η 18η Φεβρουαρίου 2009. Πέρα από την αθώωση του Τσιπρόπουλου (πού ακούστηκε να ευθύνεται ο αρχειοθέτης για το περιεχόμενο του αρχειοθετουμένου!) εδώ παίζονται και πιο σημαντικά πράγματα: η απενοχοποίηση του αποδελτιωτή (RSS aggregator) και των links (υπερσυνδέσμων) για τα οποία δεν ισχύει κανένα καθεστώς απαγόρευσης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ας ελπίσουμε ότι θα βρεθούν δικαστές που θα έχουν γνώσεις τεχνολογίας και θα καταλάβουν τη σημασία της υπόθεσης.
Αλλά ας επανέλθουμε στην προστασία της ανωνυμίας. Και στην περίπτωση αυτή,
Μπορεί η απόλυτη ιδιωτικότητα να μην υπάρχει ούτε στο Διαδίκτυο- αλλά πάντως υπάρχει πολύ περισσότερη από ό,τι στην πραγματική μας καθημερινότητα
το δικαστήριο και οι αρχές, αν γνώριζαν το θέμα, θα μπορούσαν να επιτύχουν την άρση της ανωνυμίας του πραγματικού δράστη και να μην ταλαιπωρούν το σαμάρι αντί του γαϊδάρου. Διότι η προστασία της ιδιωτικότητας στο Διαδίκτυο είναι τελικά επιδερμική. Αν προχωρήσει κανείς σε βάθος, βρίσκει κάποτε άκρη. Έτσι έχουν εντοπιστεί, δικαστεί και καταδικαστεί χάκερ, παιδόφιλοι, καταχραστές και συκοφάντες. Όλοι μπαίνουμε στο Ιnternet μέσω ενός ΙSΡ (Ιnternet Service Ρrovider- παρόχου υπηρεσιών Διαδικτύου. Ο ΙSΡ αυτός γνωρίζει την ταυτότητά μας (όνομα, στοιχεία αλλά κυρίως τη διαδικτυακή ΙΡ address μας) καθώς και τις κινήσεις μας. Δεσμεύεται από τον νόμο να προστατεύει αυτά τα απόρρητα προσωπικά δεδομένα και να μην τα δημοσιοποιεί. Αλλά με εισαγγελική εντολή μπορεί να αποκαλυφθούν- με τον ίδιο τρόπο που ανοίγονται οι τηλεφωνικές επικοινωνίες και οι τραπεζικοί λογαριασμοί. Το ίδιο ισχύει και για τις εταιρείες που φιλοξενούν τα blogs.
Βέβαια ο πόλεμος για τη διατήρηση της ανωνυμίας και της ιδιωτικότητας έχει πολλές πτυχές. Π.χ. είναι δυνατό να κρύψει κανείς την ΙΡ address του, χρησιμοποιώντας έναν anonymizer (proxy server που σου δανείζει τη δική του ΙΡ διεύθυνση). Ή να απαλείφει τα ίχνη των πλοηγήσεών του σβήνοντας τα cookies (κουλουράκια- μικρά αρχεία ταυτοποίησης) που στέλνουν οι ιστοσελίδες τις οποίες επισκέπτεται. Ωστόσο, όπως έχουν αποδείξει τα απολυταρχικά καθεστώτα, τελικά η ανωνυμία αίρεται και η ιδιωτικότητα παραβιάζεται. Στα δημοκρατικά κράτη όμως η ιδιωτικότητα προστατεύεται και νομικά (π.χ. στις ΗΠΑ με την τέταρτη τροποποίηση του Συντάγματος).
Άραγε αυτό είναι καλό ή κακό; Αν είστε με το μέρος του «Νόμου και της Τάξης», πιθανόν να το θεωρήσετε επικίνδυνο. Αν, από την άλλη πλευρά, απολαμβάνετε αυτό το όργιο ελευθερίας που λέγεται Ιnternet, θα το δείτε με ικανοποίηση.
Ας πούμε, καταλήγοντας, ότι μπορεί η απόλυτη ιδιωτικότητα να μην υπάρχει ούτε στο Διαδίκτυο- αλλά πάντως υπάρχει πολύ περισσότερη από ό,τι στην πραγματική μας καθημερινότητα. Και αυτό, για τη δική μου την αντίληψη, είναι θετικό. Η διαδικτυακή ελευθερία έχει ήδη προσφέρει πολλά στην ανθρωπότητα, πολύ περισσότερα από όσα της έχει στερήσει. *
Πηγή: http://www.ndimou.gr/index_gr.asp
Του Γιαννη Κτιστακι*
Η ανωνυμία στο Διαδίκτυο
«Η ανωνυμία είναι η ασπίδα από την τυραννία της πλειοψηφίας». Με αυτήν την φράση, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ θέλησε το 1995 (υπόθεση McIntyre v. Ohio Elections Commission) να τονίσει την συμβολή του ανώνυμου λόγου στην εύρυθμη λειτουργία της δημοκρατίας, για να συμπληρώσει, μόλις δύο χρόνια μετά (υπόθεση Reno v. ACLU), ότι η συνταγματική προστασία της ανωνυμίας (Πρώτη Τροποποίηση στο Σύνταγμα των ΗΠΑ) περιλαμβάνει και το Διαδίκτυο (internet). Συνεπώς, κάτι που δέχεται και το Δικαστήριο του Στρασβούργου (υπόθεση Editorial Board of Pravoye Delo and Shtekel κατά Ουκρανίας, 5.5.2011), το Διαδίκτυο είναι ένα νόμιμο forum άσκησης της ελευθερίας του ανώνυμου λόγου.Αναμφισβήτητα, προς την παραπάνω κατεύθυνση οδήγησε και το ίδιο το Διαδίκτυο, προσφέροντας -περισσότερο από κάθε άλλο forum- ποικίλα μέσα ανωνυμίας, ιδίως δε τα blogs, τα chart rooms και τα e-mails. Αν τούτο συνδυαστεί με την ευρεία πλέον χρήση τους (ο Technorati, ο σπουδαιότερος διαχειριστής blogs στις ΗΠΑ, υπολογίζει ότι καθημερινά εμφανίζονται πάνω από ένα εκατομμύριο αναρτήσεις - posts), τότε γίνεται αντιληπτό γιατί όλο και πιο συχνά προβληματίζονται σήμερα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη με ποιους όρους κάμπτεται η προστασία της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο. Από την μέχρι σήμερα νομολογία είναι δυνατόν να εξαχθούν τρεις θεμιτοί όροι για την κάμψη του κανόνα της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο.
Ο πρώτος όρος είναι ο θιγόμενος να καλέσει ευθέως, μέσω του Διαδικτύου, τον ανώνυμο χρήστη να αποκαλύψει εντός ευλόγου χρόνου την ταυτότητά του πριν η υπόθεση πάρει τον δρόμο της για τα δικαστήρια. Ο δεύτερος είναι να προκύπτει prima facie η προσβολή των συμφερόντων του θιγόμενου. Γι' αυτό ο τελευταίος οφείλει, με επιμέλεια, να προσκομίσει στο δικαστήριο επαρκείς αποδείξεις. Τέλος, τρίτος όρος, η προσβολή των συμφερόντων του θιγόμενου (φήμη, ιδιωτική ζωή και περιουσία) πρέπει να είναι τέτοια που να δικαιολογεί την άρση της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο.
Ως προς τα καθ' ημάς, επειδή ακριβώς πρόκειται για την άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου, και οι περιορισμοί δεν πρέπει να αφεθούν στον δικαστή, που θα του πάρει άλλωστε αρκετό χρόνο για να κατασταλάξει, πολύ σωστά η κυβέρνηση εξεδήλωσε την πρόθεση να φέρει άμεσα στην ελληνική Βουλή σχετικό νομοσχέδιο.
Οι ρυθμίσεις δεν χρειάζεται να είναι πρωτότυπες. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη (αντί άλλων, Σύσταση CM/Rec(2007)16 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης) έχουν αντιμετωπίσει το ζήτημα και, κατά κοινή ομολογία, είναι εξίσου ευαίσθητοι με εμάς στην Ελλάδα όταν θίγονται από τους ανώνυμους χρήστες του Διαδικτύου.
Συνεπώς, νομοθετικές υπερβολές που υπαγορεύονται από την τρέχουσα τηλεοπτική επικαιρότητα δεν συγχωρούνται σε ένα τόσο θεμελιώδες ζήτημα ελευθερίας.
* Ο κ. Γιάννης Κτιστάκις είναι Λέκτορας της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Μέχρι ποιο σημείο καλύπτεται νομικά η ανωνυμία κάθε blogger
Χρύσα Τσιώτση
Δημοσίευση:
23:00 | 23/03/2014
ΔΙΚΑΙΟ INTERNET
Στον κόσμο του Διαδικτύου και ειδικά στη λεγόμενη μπλογκόσφαιρα, το απόρρητο επικοινωνίας δεν καλύπτει το περιεχόμενο του μηνύματος διότι αυτό είναι ήδη δημοσιευμένο, αλλά καλύπτει και τα εξωτερικά στοιχεία επικοινωνίας. Στην έννοια των εξωτερικών στοιχείων επικοινωνίας περιλαμβάνονται οι διευθύνσεις IP, τα ηλεκτρονικά ίχνη που βοηθούν στην ταυτοποίηση του χρήστη, καθώς και του εξοπλισμού του.
Σύμφωνα με την Οδηγία 2006/24 της 15ης Μαρτίου 2006 για τη διατήρηση δεδομένων που παράγονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία σε συνάρτηση με την παροχή διαθεσίμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή δημοσίων δικτύων επικοινωνιών και για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/58/ΕΚ, τα στοιχεία αυτά πρέπει να διατηρούνται υποχρεωτικά. Αυτό σημαίνει ότι η διάθεση των στοιχείων για την ταυτοποίηση bloggers επιτρέπεται μόνο με τους όρους που επιβάλλει το 19 παρ. 1 του Συντάγματος:
"Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Ο νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων".
Δυστυχώς, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα curia.gr, δεν είναι λίγες οι φορές που οι bloggers –συχνά κάνοντας χρήση ψευδωνύμων και υποκοριστικών- έχουν δυσφημήσει ή απειλήσει κάποιο άτομο. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν έχει κάποιο νόημα η άρση του απορρήτου, διότι αυτά ο νόμος δεν τα θεωρεί ως ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα, οπότε και δεν δικαιολογείται η άρση του απορρήτου.
Απλά, ο απειλούμενος ή/και δυσφημιζόμενος μπορεί να ζητήσει από την εταιρία που φιλοξενεί το blog να αφαιρέσει τα σχόλια ή τις απειλητικές ή/και δυσφημιστικές δημοσιεύσεις.
Εφόσον το θύμα ζητήσει από τον blogger να αφαιρέσει παράνομο περιεχόμενο και το περιεχόμενο αυτό δεν αφαιρεθεί από τον πάροχο των υπηρεσιών (web-hoster), μπορεί να κατηγορηθεί ανάλογα για συνέργεια το ISP ή ο πάροχος των υπηρεσιών.
Δηλαδή, αν ο πάροχος των υπηρεσιών δεν αφαιρέσει τα παράνομα αυτά μηνύματα του blog, τότε σημαίνει ότι αποδέχεται την δυσφήμηση ή/και την απειλή που περιέχουν τα μηνύματα και ως εκ τούτου θα ευθύνεται, εκτός βέβαια από τον ίδιο τον blogger και ο πάροχος υπηρεσιών.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε το σχετικό Προεδρικό διάταγμα και ειδικότερα, το άρθρο 13 το ΠΔ 131/2003 (ΦΕΚ Τεύχος Α’ 116/16-5-2003), αναφέρει τα εξής:
"Σε περίπτωση παροχής μιας υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας συνισταμένης στην αποθήκευση πληροφοριών, παρεχομένων από ένα αποδέκτη υπηρεσίας, δεν υφίσταται ευθύνη του φορέα παροχής της υπηρεσίας για τις πληροφορίες που αποθηκεύονται μετά από αίτηση αποδέκτη της υπηρεσίας, υπό τους όρους ότι: (α) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας δεν γνωρίζει πραγματικά ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και ότι, σε ό,τι αφορά αξιώσεις αποζημιώσεως, δεν γνωρίζει τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία, ή (β) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας, μόλις αντιληφθεί τα προαναφερθέντα, αποσύρει ταχέως τις πληροφορίες ή καθιστά την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη".
Η ανωνυμία των bloggers
Επίσης, αναφορικά με την ανωνυμία και την άρση απορρήτου μηνυμάτων bloggers,
είναι πολύ σημαντική η γνωμοδότηση του πρώην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Γ.
Σανιδά, σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές,
χωρίς προηγούμενη άδεια της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών
(ΑΔΑΕ), να αίρεται η ανωνυμία των bloggers και να υπάρχει άμεση πρόσβαση στα
blogs του Ιnternet για την εξιχνίαση οποιουδήποτε αδικήματος, ανεξάρτητα
αν είναι σε βαθμό κακουργήματος ή πλημμελήματος.
Το εκ του άρθρου 19 του Συντάγματος δικαίωμα έχει δύο παραμέτρους:
1) την ελευθερία της ανταπόκρισης ή επικοινωνίας μέσω επιστολών ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.
2) το απόρρητο όλων αυτών των μορφών επικοινωνίας , εφόσον όσοι επικοινωνούν θέλησαν να διατηρήσουν τη μυστικότητα και έλαβαν τα κατάλληλα προς τούτο μέτρα, π.χ. τοποθέτηση επιστολής σε κλειστό φάκελο.
Η επικοινωνία μέσω internet και συγκεκριμένα σε ένα blog, δεν περιλαμβάνει επικοινωνία σε μυστικότητα, αλλά σε δημοσιότητα αφού τα μηνύματα του blog είναι δημόσια.
Υπάρχει βέβαια απόρρητο των επικοινωνιών, όταν το άτομο έχει δημιουργήσει ένα απόρρητο προφίλ στο οποίο θα έχει δικαίωμα πρόσβασης ο ίδιος και κάποιο ή κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα που έχει επιλέξει που έχουν τους απαραίτητους κωδικούς πρόσβασης (passwords).
Είναι λογικό ότι όταν έχουμε περιπτώσεις τελέσεως οποιουδήποτε εγκλήματος μέσω του Διαδικτύου (Ιnternet) και η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος είναι δημόσια και γνωστή στον κάθε χρήστη ή διαχειριστή της σχετικής ιστοσελίδας (τα απειλητικά ή δυσφημιστικά μηνύματα), δεν απαιτείται άδεια οποιασδήποτε Αρχής ώστε να εξακριβωθεί και να εντοπισθεί τόσο το ηλεκτρονικό ίχνος της εγκληματικής πράξεως όσο και το πρόσωπο το οποίο εκμεταλλευόμενο την ανωνυμία του Διαδικτύου προβαίνει σε εγκληματικές πράξεις, ανεξαρτήτως του εάν πρόκειται για αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος ή πλημμελήματος.
Οπότε στις ανωτέρω περιπτώσεις, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα tovima.gr, όλες οι αρμόδιες εισαγγελικές, προανακριτικές και ανακριτικές αρχές και δικαστικές αρχές προκειμένου να προβούν στην διακρίβωση τελέσεως ενός εγκλήματος και της ανεύρεσης της ταυτότητος του δράστη, δικαιούνται να ζητούν από τους παρόχους των υπηρεσιών επικοινωνίας μέσω Ιnternet, τα ηλεκτρονικά ίχνη μιας εγκληματικής πράξεως, την ταυτότητα του προσώπου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πάροχος υποχρεούται να παραδίδει όλα τα αιτούμενα στοιχεία και δεδομένα χωρίς να είναι αναγκαίο να προηγηθεί άδεια κάποιας αρχής και φυσικά ούτε της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
Ανωνυμία στο Διαδίκτυο : Δικαίωμα ή Κατάχρηση;
από anonymous wheezy 30/05/2013 5:46 πμ.,Ανωνυμία στο Διαδίκτυο : Δικαίωμα ή Κατάχρηση; Μια νομική ματιά.
Γράφτηκε από τoν Antonios Broumas
Η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί βασικό θεμέλιο μίας δημοκρατικής κοινωνίας (βλ. και ΕΔΔΑ, απόφαση της 7.12.1976, Handyside v. UK, A – 24, παρ. 49). Με την έλευση του διαδικτύου και, ιδιαίτερα, των εργαλείων έκφρασης του web 2.0 (λ.χ. ιστολόγια) οι δυνατότητες για την ελεύθερη έκφραση και διάδοση των ιδεών διευρύνθηκαν σε απόλυτο βαθμό και οδήγησαν σε μία ενδυνάμωση του πλουραλισμού των πηγών πληροφόρησης και του δημοσίου διαλόγου.
Εντούτοις, η διεύρυνση της ελεύθερης έκφρασης μέσω του διαδικτύου γίνεται αντιληπτή από πολλούς όχι ως ενίσχυση της δημοκρατίας αλλά ως απειλή για τη δημόσια τάξη εξαιτίας του τύποις ανώνυμου χαρακτήρα της. Οι υπέρμαχοι της άποψης αυτής προτάσσουν την διευκόλυνση της διάπραξης εγκλημάτων υπό το πέπλο της ανωνυμίας και τη δυσχέρεια εξιχνίασης και καταστολής έναντι των προοπτικών που ανοίγει το διαδίκτυο για την ελευθερία έκφρασης. Ήδη λοιπόν από το 2006, οπότε η νεαρή τότε Ελληνική μπλογκόσφαιρα εισήλθε δυναμικά στο προσκήνιο και έγινε πρώτο θέμα ακόμη και σε κεντρικά δελτία ειδήσεων, τεθήκαν ζητήματα αναφορικά με την νομοθέτηση υποχρέωσης για την επώνυμη διαχείριση των ιστολογίων.
Η ανώνυμη διαδικτυακή έκφραση αποτελεί χωρίς αμφιβολία δικαίωμα που προστατεύεται από τον νόμο. Ωστόσο, η συχνή της κατάχρηση δοκιμάζει την ελευθεριότητα του κυβερνοχώρου. Υπάρχει κάποια δυνατότητα εξισορρόπησης ανάμεσα στο αγαθό της ελευθερίας έκφρασης και στο αίτημα για ασφάλεια στα νέα ψηφιακά μέσα; Και ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη στάση της πολιτείας στο θέμα αυτό;
Η Διαδικτυακή Ανωνυμία ως Ευφημισμός
Ως ανώνυμη μπορεί να οριστεί κάθε επικοινωνία που δεν κομίζει κανένα στοιχείο για την ταυτότητα του ενεργούντος αυτή. Αντιθέτως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ανώνυμη η επικοινωνία εκείνη που μπορεί ν’ αποδοθεί σε κάποιο πρόσωπο βάσει συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της ή εξαιτίας πληροφοριών, που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή.
Η περιρρέουσα αίσθηση ανωνυμίας κατά την περιήγηση στον παγκόσμιο ιστό έχει καταστήσει διάσημη τη φράση «(o)n the internet nobody knows you are a dog». Στην πραγματικότητα όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο. Η τεχνική λειτουργία του διαδικτύου καθιστά κατ’ αρχάς αδύνατη την ανώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία. Κάθε υπολογιστής συνδέεται στο διαδίκτυο με μία διεύθυνση ιντερνετικού πρωτοκόλλου (IP), η οποία παίζει ρόλο αντίστοιχο του τηλεφωνικού αριθμού για την σύνδεση με τα δίκτυα σταθερής / κινητής τηλεφωνίας. Μέσω της διεύθυνσης IP του υπολογιστή του η διαδρομή που ακολουθεί κάθε χρήστης στον παγκόσμιο ιστό είναι ανιχνεύσιμη, ενώ μπορεί να ανευρεθεί από ποια θέση και σε ποια χρονική στιγμή πραγματοποιήθηκε οποιαδήποτε μεταφορά δεδομένων. Επιπλέον, η διεύθυνση IP είναι κατά κανόνα μοναδική, με αποτέλεσμα να επιτρέπει την αναγνώριση της ταυτότητας του χρήστη.
Επομένως, αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις απόκρυψης των επικοινωνιών με ισχυρές τεχνολογίες κρυπτογράφησης, η ανωνυμία στο διαδίκτυο είναι ευφημισμός. Έτσι, ζητούμενο σήμερα δεν πρέπει να αποτελεί η νομοθέτηση της επώνυμης διαδικτυακής επικοινωνίας αλλά η περιφρούρηση με νόμους της ιδιωτικότητας των χρηστών από φαινόμενα επιτήρησης της διαδικτυακής τους δραστηριότητας και εκτεταμένης συλλογής των προσωπικών τους δεδομένων.
Το Δικαίωμα στην Ανώνυμη Διαδικτυακή Επικοινωνία ως Επιμέρους Έκφανση της Ελευθερίας Έκφρασης
Η ελευθερία έκφρασης κατοχυρώνεται στο Ελληνικό Σύνταγμα και στις διεθνείς συνθήκες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (14 § 1 Σ, 10 § 1 ΕΣΔΑ, 19 § 2 ΔΣΑΠΔ, 11 ΧΘΔΕΕ). Περιλαμβάνει το δικαίωμα της διαμόρφωσης, της κατοχής, της έκφρασης, της διάδοσης, της λήψης ή ακόμα και της αποσιώπησης μίας γνώμης. Ειδική έκφανση της ελευθερίας έκφρασης με αυξημένη σημασία στην κοινωνία της πληροφορίας αποτελεί και η ελευθερία πληροφόρησης στην ενεργητική της μορφή, δηλαδή το δικαίωμα του πληροφορείν, αλλά και στην παθητική της μορφή, δηλαδή το δικαίωμα του πληροφορείσθαι (5Α § 1 Σ). Από το δικαίωμα άλλωστε του πληροφορείσθαι απορρέει και η θεσμική εγγύηση της ελεύθερης και πλουραλιστικής διαμόρφωσης της κοινής γνώμης (Χρυσόγονος, Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, 2006 : 292). Επιπλέον, η ελευθερία της δημιουργίας ιστοτόπων και ιστολογίων προστατεύεται με βάση το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα πρόσβασης στην κοινωνία της πληροφορίας (5Α § 2 Σ) .
Η ελεύθερη έκφραση δύναται να ασκείται επώνυμα ή και ανώνυμα / ψευδώνυμα. Η ελευθερία της ανώνυμης / ψευδώνυμης έκφρασης κρίνεται άξια προστασίας, καθώς η υποχρεωτικά επώνυμη έκφραση ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά το περιεχόμενο του μηνύματος καθώς και να οδηγεί σε περιορισμό της πολυμορφίας του δημοσίου διαλόγου εξαιτίας πιθανών δυσμενών συνεπειών στο πρόσωπο του εκφέροντος γνώμη. Η άποψη αυτή ενισχύεται περαιτέρω με εξ αντιδιαστολής επιχείρημα από το 19 § 1 ΔΣΑΠΔ, όπου αναφέρεται ότι κανείς δεν πρέπει να υπόκειται σε διακριτική μεταχείριση και να διώκεται για τις απόψεις του. Έτσι, αν η προστασία των πολιτών από δυσμενείς συνέπειες λόγω δημόσιας εκφοράς των απόψεών τους αποτελεί αποστολή του κράτους, μία τέτοια αποστολή δεν μπορεί παρά να έρχεται σε αντίθεση με τη νομοθέτηση υποχρέωσης για την επώνυμη διαδικτυακή έκφραση. Η προστασία από το κράτος της ανώνυμης / ψευδώνυμης έκφρασης θεμελιώνεται επίσης στην θεσμική εγγύηση της ελεύθερης και πλουραλιστικής πληροφόρησης, η οποία δύναται να περιοριστεί σημαντικά, αν η ενάσκηση της ελευθερίας έκφρασης καταστεί υποχρεωτικά επώνυμη.
Συνεπώς, η ανώνυμη / ψευδώνυμη έκφραση προστατεύεται ως αναπόσπαστη πτυχή της ελευθερίας έκφρασης. Κατ’ επέκταση, στο προστατευτικό πεδίο της ελευθερίας έκφρασης εμπίπτει κάθε είδους ανώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία, όπως η χρήση ιστολογίων και άλλων διαδικτυακών εφαρμογών.
Αποδέκτης της υποχρέωσης σεβασμού του δικαιώματος στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία δεν είναι μόνο η κρατική εξουσία αλλά και οι πάροχοι υπηρεσιών κοινωνίας της πληροφορίας, καθώς το δικαίωμα αυτό προσιδιάζει στην ασύμμετρη σχέση των παρόχων αυτών με τους διαδικτυακούς χρήστες (25 § 1 Σ). Κατά συνέπεια, το δικαίωμα των πολιτών στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία δύναται να ασκείται δίχως να επιτρέπεται καμία παρεμπόδιση, παρενόχληση ή δυσμενή έννομη συνέπεια είτε από το κράτος είτε από τους παρόχους υπηρεσιών ΚτΠ. Ως τέτοια παρεμπόδιση ή δυσμενής έννομη συνέπεια θα μπορούσε να εννοηθεί και η επιβολή υποχρέωσης για την επώνυμη άσκηση της ελευθερίας έκφρασης στο διαδίκτυο.
Το Δικαίωμα στην Ανώνυμη Διαδικτυακή Επικοινωνία ως Προϋπόθεση Ιδιωτικότητας
Οι σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) διαθέτουν δυνητικά απεριόριστες δυνατότητες συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης δεδομένων. Η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων αυτών μπορεί να καταστήσει τις απόψεις, τις προτιμήσεις και, συνολικά, τη διαδικτυακή μας δραστηριότητα απολύτως διαφανή σε τρίτους. Αν μάλιστα τέτοιες απόψεις εκφέρονται πάντοτε επώνυμα, δεν είναι υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι οποιαδήποτε έννοια ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο καθίσταται παρελθόν.
Η ανώνυμη χρήση του διαδικτύου αποτελεί σήμερα ένα από τα μέσα άμυνας του πολίτη από τις επιθέσεις στην ιδιωτική του ζωή (βλ. και Σύσταση R (99) του Συμβουλίου της Ευρώπης). Κατά συνέπεια, η προστασία του δικαιώματος στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία είναι σημαντικό μέσο για την αυτοπροστασία του ατόμου από την παρακολούθησή του και, τελικά, την προσβολή του εννόμου του αγαθού στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό.
Στα πλαίσια αυτά η διεύθυνση IP του υπολογιστή ενός διαδικτυακού χρήστη λογίζεται σύμφωνα με την πιο ορθή άποψη ως προσωπικό δεδομένο, η δε συλλογή και επεξεργασία της από τρίτους μη εμπλεκόμενους στη διαδικτυακή επικοινωνία επιτρέπεται μόνο κατόπιν άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών. Συνεπώς, η ανώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία δεν είναι μόνο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα αλλά θωρακίζεται πλήρως και από τα εχέγγυα προστασίας που θεσπίζουν τα άρθρα 9Α Σ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και 19 Σ για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών καθώς και οι εκτελεστικοί αυτών νόμοι.
Νομικό Πλαίσιο
Το δικαίωμα στην ανώνυμη / ψευδώνυμη διαδικτυακή επικοινωνία κατοχυρώνεται εμμέσως και στην Κοινοτική νομοθεσία. Έτσι, προβλέπεται ότι ο φορέας παροχής διαθεσίμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών οφείλει να καθιστά δυνατή τη χρήση και πληρωμή των υπηρεσιών αυτών ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, ενώ σε περίπτωση αμφισβήτησης της τεχνικής δυνατότητας της ανώνυμης και ψευδώνυμης χρήσης και πληρωμής των υπηρεσιών αυτών, γνωμοδοτεί η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (άρθρο 5 § 5 Ν. 3471/2006 σε ενσωμάτωση της Οδηγίας 2002/58/ΕΚ). Επιπλέον, η χρήση διαδικτυακού ψευδωνύμου αναγνωρίζεται εμμέσως ως δικαίωμα και προστατεύεται όπως το όνομα με βάση το άρθρο 58 του Αστικού Κώδικα.
Διεθνής και Ελληνική Νομολογία
Μολονότι η τάση των δικαστηρίων είναι να αναγνωρίζουν την προστασία της ανωνυμίας ως πτυχή της ελευθερίας έκφρασης, θεωρείται γενικώς ότι το διαδίκτυο μπορεί μέσω της δυνατότητας ανωνυμίας να διευκολύνει εγκληματικές ενέργειες. Έτσι, έχει κριθεί ότι η δυσχέρεια ή αδυναμία της αποκάλυψης της ταυτότητας ενός διαδικτυακού χρήστη οδηγεί σε μία ιδιότυπη «ασυλία». Ως εκ τούτου κυριαρχεί στις αποφάσεις των δικαστηρίων η άποψη ότι είναι αναγκαία μία στάθμιση του δικαιώματος στην ανωνυμία με την προστασία των θιγόμενων από την ανώνυμη έκφραση.
Στα πλαίσια αυτά το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει αναγνωρίσει ότι η προστασία του δικαιώματος της ανώνυμης / ψευδώνυμης διαδικτυακής έκφρασης θεμελιώνεται στην Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ και έχει κηρύξει αντισυνταγματικούς νόμους, που την περιορίζουν (McIntyre v. Ohio Elections Comm’n, 514 US, 1995, p. 334). Βασική του μάλιστα θέση είναι ότι, μολονότι το δικαίωμα στην ανώνυμη / ψευδώνυμη έκφραση επιδέχεται περισσότερων κινδύνων κατάχρησης, μία ελεύθερη δημοκρατική κοινωνία οφείλει να αποδίδει μεγαλύτερη αξία στον πλούτο της ελευθερίας έκφρασης παρά στους ενδεχόμενους κινδύνους από την κατάχρησή της (Gertz v. Robert Welch Inc., 418 US, 1974, p. 323).
Με αφορμή εγκλήματα παιδεραστίας τα Ελληνικά δικαστήρια έχουν κρίνει ότι το διαδίκτυο επιτρέπει σε ατομικό επίπεδο, τη δημιουργία και διατήρηση ενός απόλυτα προσωπικού, ανώνυμου και κρυφού περιβάλλοντος έκφρασης ερωτικών φαντασιώσεων, τόσο μέσω της δυνατότητας συγκέντρωσης και διατήρησης μιας τεράστιας σε όγκο συλλογής πορνογραφικού υλικού, όσο και παρέχοντας τη δυνατότητα προσέγγισης ανηλίκων – υποψηφίων θυμάτων κακοποίησης μέσα από τη σιγουριά και την ανωνυμία του κυβερνοχώρου. Επιπλέον, ότι μέσα στο ιδιωτικό αυτό διαδικτυακό περιβάλλον μειώνονται ή και αναιρούνται εντελώς οποιεσδήποτε, σεξουαλικές αναστολές των χρηστών, αφού δεν υπάρχει ο εξωτερικός έλεγχος, ενώ παράλληλα μέσα από τις κοινωνικές συνθήκες τις οποίες προσφέρει ο κυβερνοχώρος, νομιμοποιείται η σεξουαλική τους απόκλιση. Περαιτέρω, ότι δημιουργούνται online κοινότητες παιδοφίλων, μέσα από τις οποίες οι χρήστες με την ανταλλαγή εικόνων, πληροφοριών και εμπειριών αυτονομιμοποιούν ως ομάδα τις σεξουαλικά αποκλίνουσες δραστηριότητες τους, αλληλοκαλύπτονται, αλληλοϋποστηρίζονται και κυρίως νοιώθουν ότι ανήκουν σε ένα κοινωνικό σύνολο, το οποίο μοιράζεται τα ενδιαφέροντα τους και τους προσφέρει αίσθημα ασφάλειας και δέσμευσης (ΕφΘεσσ 80/2012, ΠΟΙΝ).
Με αφορμή παραβιάσεις δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας τα Ελληνικά δικαστήρια έχουν ακόμη κρίνει ότι ένας από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους τέτοιας παραβίασης, καλυπτόμενος υπό το πέπλο της ανωνυμίας, είναι η ανταλλαγή αρχείων μέσω τεχνολογιών peer to peer (ρ2ρ). Ότι περαιτέρω η απλή, καλυπτόμενη από ανωνυμία, γρήγορη, αλλά και άναρχη ροή των πληροφοριών μέσω τέτοιων τεχνολογιών συμβάλλει στο να ανατάσσονται εύκολα, μεταξύ άλλων, και αρχεία τα οποία προστατεύονται με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (ΜΠΑ 4658/2012).
Συνταγματικά Επιτρεπτοί Περιορισμοί του Δικαιώματος
Η ελευθερία έκφρασης δεν είναι απόλυτο δικαίωμα αλλά επιδέχεται περιορισμών. Τέτοιοι όμως περιορισμοί είναι συνταγματικά επιτρεπτοί μόνο αν τηρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις :
- Θεσπίζονται με ουσιαστικό νόμο (βλ. και ΑΠ Ολ 1341/1993).
- Επιδιώκουν έναν θεμιτό σκοπό. Θεμιτοί θεωρούνται οι περιορισμοί που θεσπίζονται με νόμο για την προστασία του ατόμου και του κοινωνικού συνόλου από την καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης. Συνεπώς, η ελευθερία της έκφρασης δεν δύναται να καλύπτει έκφραση λόγου, που θίγει σοβαρά έννομα αγαθά και συμφέροντα τρίτων, όπως τα εγκλήματα κατά της τιμής (πχ. εξύβριση, δυσφήμιση, συκοφαντική δυσφήμιση, 361 επ. ΠΚ), η απειλή και η διακίνηση υλικού παιδικής πορνογραφίας.
- Αποτελούν αναγκαία μέτρα σε μια δημοκρατική κοινωνία (10 § 2 ΕΣΔΑ, 52 ΧΘΔΕΕ). Σύμφωνα με τη νομολογία του ΕΣΔΑ αναγκαίο είναι το μέτρο που λαμβάνεται για την ικανοποίηση μιας «επιτακτικής κοινωνικής ανάγκης» (ΕΔΔΑ, υπόθεση Karhuvaara και Iltalehti κατά Φινλανδίας, απόφαση της 16.11.2004, αρ. 53678/2000).
- Είναι συμβατοί με την αρχή της αναλογικότητας, όπως αυτή αναλύεται στις επιμέρους αρχές της αναγκαιότητας, της καταλληλότητας και της αναλογικότητας υπό στενή έννοια (25 § 2 Σ). Η αρχή της αναλογικότητας υπό στενή έννοια αναλύεται περαιτέρω στην αρχή της ελάχιστης δυνατής προσβολής ή του ηπιότερου μέσου, στην αρχή της αποφυγής ασύμμετρων ή δυσανάλογων συνεπειών και στην απαγόρευση της χρονικής ασυνέπειας ή υπερβολής.
- Είναι συμβατοί με την αρχή του απαραβίαστου του πυρήνα του δικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση.
Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι με τον 3783/2009 για την «ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών εξοπλισμού και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας» έχει καταστεί υποχρεωτική η επώνυμη χρήση υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας με σκοπό τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και την προστασία της δημόσιας τάξης από αξιόποινες πράξεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο προβλέπεται ότι κατά τη σύναψη σύμβασης παρόχου κινητής τηλεφωνίας με συνδρομητή ο πάροχος οφείλει να συλλέγει και να τηρεί τα στοιχεία ταυτότητας και λοιπά προσωπικά δεδομένα του συνδρομητή, παρέχοντας πρόσβαση σε αυτά στις διωκτικές αρχές κατόπιν τήρησης της διαδικασίας άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών.
Εντούτοις, η επιβολή υποχρέωσης με νόμο για την χρήση ονοματεπωνύμου κατά την εκφορά λόγου στο διαδίκτυο δεν αποτελεί περίπτωση ανάλογη με την ταυτοποίηση συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας. Και αυτό γιατί (α) οι επιπτώσεις στην ιδιωτικότητα του χρήστη από την πλήρη ταυτοποίηση της διαδικτυακής του δραστηριότητας είναι εξαιρετικά δυσμενείς, (β) υπάρχουν άλλα πιο ήπια μέτρα επίτευξης των σχετικών στόχων, που δε θα διευρύνουν τις δυσμενείς συνέπειες ενός τέτοιου μέτρου σε όλους τους διαχειριστές ιστολογίων αλλά μόνο σε όσους προβαίνουν σε καταχρήσεις της ανώνυμης επικοινωνίας, και (γ) η θέσπιση μίας τέτοιας υποχρέωσης είναι καταφανώς ατελέσφορη, αφού η επιβολή της είναι στην πράξη ιδιαίτερα δυσχερής και η μη συμμόρφωση με τον νόμο των διαχειριστών ιστολογίων δεδομένη. Συνεπώς, ένας τέτοιος περιορισμός της ανώνυμης διαδικτυακής επικοινωνίας θα ήταν αντίθετος με το Σύνταγμα και τις διεθνείς συνθήκες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς θα παραβίαζε την αρχή της αναλογικότητας.
Δεν θα πρέπει όμως να αποκλειστεί η εξεύρεση μίας πιο πρόσφορης στάθμισης, που θα εναρμονίζει με συνταγματικά αποδεκτό τρόπο τα αντικρουόμενα δικαιώματα και συμφέροντα. Είναι γεγονός ότι το υπάρχον νομικό πλαίσιο για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών δεν αφήνει περιθώρια για την νόμιμη ταυτοποίηση δραστών εγκλημάτων τιμής στο διαδίκτυο, όταν τέτοια εγκλήματα τελούνται υπό το πέπλο της ανωνυμίας, αφήνοντας τους θιγόμενους τρίτους ουσιαστικά δίχως δικαστική προστασία. Μάλιστα, στην απόφαση KU v Finland το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η προστασία της ελευθερίας έκφρασης και του απορρήτου των επικοινωνιών στο διαδίκτυο δεν μπορεί να είναι απόλυτη αλλά θα πρέπει να σταθμίζεται κάθε φορά με την αναγκαιότητα προστασίας δικαιωμάτων τρίτων προσώπων. Στην εν λόγω υπόθεση ο προσφεύγων ήταν 12χρονος ανήλικος, που είχε υποστεί προσβολή του δικαιώματός του στην ιδιωτική ζωή, καθώς ανώνυμοι τρίτοι είχαν αναρτήσει σε ιστοτόπο δήθεν αγγελία του για αναζήτηση ερωτικού συντρόφου. Στα πλαίσια αυτά το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Φινλανδία σε αποζημίωση, γιατί δεν διέθετε τις αναγκαίες νόμιμες διαδικασίες για την επαρκή και αποτελεσματική προστασία του δικαιώματος αυτού.
ΠΗΓΗ: https://athens.indymedia.org/post/1472405/
Περισσότερα
Σύνταγμα της Ελλάδος.
Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔΕΕ).
Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ΔΣΑΠΔ).
Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (ΔΣΟΚΠΔ).
Νόμος 3471/2006 για την "προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών".
Νόμος 3783/2009 για την "ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών εξοπλισμού και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας".
ΕΔΔΑ, υπόθεση K.U. v Finland, απόφαση της 2ης Δεκεμβρίου 2008, αρ. 2872/2002.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου