ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ... ΑΠΟ ΤΑ ΘΡΥΛΙΚΆ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΣ... ΕΤΣΙ ΕΠΕΙΔΗ ΕΧΟΥΜΕ ...ΚΕΦΙΑ!

AX,,,NA ΠΟΥ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ ΚΙ ΑΥΤΟ!

ΕΤΣΙ ΕΠΕΙΔΗ... ΣΑΣ ΑΓΑΠΑΜΕ!

ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ   

Μίλα για το σινάφι σου,

«Μη μιλάς μόνο για τους πολιτικούς, μου επισημαίνουν κάποιοι φίλοι σχολιάζοντας το κείμενο μου για τα θανάσιμα αμαρτήματα της πολιτικής. Και έχουν δίκιο. Αυτό που είναι αληθινά τολμηρό είναι να μιλάς για το δικό σου χωριό. Όλοι - και οι πιο δειλοί και οι πιο ανόητοι - έχουν «πολλά» να πουν για τα άσχημα του διπλανού χωριού. Μπορεί να είναι στην ίδια πλαγιά, να έχει τα ίδια νερά, αλλά είναι «κακός τόπος» και μπλα μπλα μπλα . Ας κάνω λοιπόν μια προσπάθεια να παρουσιάσω τα θανάσιμα αμαρτήματα του δικού μου χωριού, της δημοσιογραφίας. Μερικά είναι ίδια με τα αμαρτήματα της πολιτικής εξουσίας αλλά ας γίνω πιο συγκεκριμένος.

Το πρώτο λάθος το έκανε αυτός που όρισε την δημοσιογραφία ως την 4η εξουσία. Μπορεί να ακούγεται αθώο αλλά εδώ βρίσκεται η πηγή πολλών κακών. Γιατί τι σου μένει όταν ακούς «4η εξουσία»; Σου μένει το «4η» ; Όχι βέβαια. Σου μένει το «εξουσία»! Οι δημοσιογράφοι λοιπόν μεγαλώνουν θεωρώντας τον εαυτό τους εξουσία. Ένα σκαλί πάνω από όλους αυτούς που κυκλοφορούν στους δρόμους και σύμμαχοι με τις υπόλοιπες εξουσίες. Έτσι μπορεί να ερμηνεύσει κανείς πολλές από τις συμπεριφορές τους. Πρώτο μέλημα λοιπόν : η απαγόρευση του όρου «4η εξουσία».
Λειτούργημα
Ο δεύτερος προσφιλέστερος προσδιορισμός για την δημοσιογραφία είναι το «λειτούργημα». Οι δημοσιογράφοι δηλαδή δεν κάνουν επάγγελμα κάνουν λειτούργημα. (Και αυτοί που ασχολούνται με τις αποφράξεις τι κάνουν; Δεν κάνουν λειτούργημα;) Όταν ένας δημοσιογράφος λέει «εμείς κάνουμε λειτούργημα» εννοεί περίπου «και χάρη σας κάνω». Και όταν κάνεις χάρη σε κάποιον δεν του δίνεις και λογαριασμό. Ας κατέβουμε λοιπόν από το θρόνο μας. Η δημοσιογραφία είναι ένα επάγγελμα όπως όλα τα άλλα και αυτοί που το ασκούν πρέπει πρώτα από όλα να είναι επαγγελματίες που υπακούουν σε κανόνες και έχουν υποχρεώσεις.

Γραφεία-Τύπου
Υπάρχουν αρκετοί δημοσιογράφοι που εκτός από την εφημερίδα, την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο δουλεύουν και σε γραφεία Τύπου. Στο υπουργείο Γεωργίας, στην Εθνική Τράπεζα, στο Εθνικό Θέατρο... Βάλτε ό,τι Εθνικό ξέρετε και ό,τι υπουργείο και Οργανισμό γνωρίζετε και θα κάνετε ένα μακρύ κατάλογο από παράλληλες δημοσιογραφικές δουλειές. Έτσι έχουμε το φαινόμενο κάποιος να καλύπτει για την εφημερίδα του το ρεπορτάζ του Λιμενικού και ταυτόχρονα να είναι στο γραφείο Τύπου του υπουργείου Ναυτιλίας. Το ελάχιστο που πρέπει να επιβληθεί είναι να απαγορευθεί η απασχόληση των δημοσιογράφων σε γραφεία Τύπου που σχετίζονται με την «κανονική» τους δημοσιογραφική ζωή. Αυτός δηλαδή που κάνει ρεπορτάζ Λιμενικού να είναι αν θέλει στο γραφείο Τύπου της αναπτυξιακής εταιρίας Ολύμπου. Και αν κάποιος θέλει να αμείβεται από την Γενική Γραμματεία Τύπου να παραιτηθεί από το πολιτικό ρεπορτάζ.

Μυστικά κονδύλια

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 – επί πρωθυπουργίας Μητσοτάκη και υπουργού Εξωτερικών Σαμαρά- έγινε γνωστό ότι κάποιοι εισέπρατταν από το κράτος χρήματα για να προβάλλουν την «Εθνική γραμμή». (Ενδιαφέρον επί αυτού είναι το αφιέρωμα του «Ιού της Ελευθεροτυπίας» με τίτλο «Οι μαύρες σακούλες του 1992»). Βέβαια είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι το φαινόμενο εφευρέθηκε το ‘92 και ήταν μονοκαλλιέργεια του υπουργείου Εξωτερικών. Τα υπουργεία Αμύνης και Εσωτερικών που ομοίως είχαν μυστικά κονδύλια που τα διέθεταν όλα αυτά τα χρόνια; Και ποιοι είναι αυτοί που εισέπρατταν για να υπηρετούν «γραμμές»;
Αναφέρομαι στο παρελθόν γιατί φαντάζομαι ότι λεφτά τη σήμερον ημέρα δεν υπάρχουν ούτε για μυστικά κονδύλια.

 Ή κάνω λάθος;
Απλοϊκότητα

«Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τα ΜΜΕ δεν είναι η μεροληψία είναι η απλοϊκότητα», έχει γράψει κάποιος ξένος δημοσιογράφος. Και στην Ελλάδα είναι φανερό ότι η δημοσιογραφία έχει παραιτηθεί από το βασικό καθήκον της, που είναι να εξηγεί την πολυπλοκότητα των γεγονότων, της πολιτικής και των αποφάσεων.
Φανατισμός
Στον πόλεμο του Ιράκ οι Άγγλοι δημοσιογράφοι είχαν μια υποχρέωση. Μπορούσαν να γράψουν τι όμορφοι είναι οι Αμερικανοί στρατιώτες, τι άσχημοι είναι οι Ιρακινοί, αλλά έπρεπε στην έναρξη κιόλας του κειμένου τους, να δηλώνουν ευθέως από ποιο σημείο παρακολουθούν τον πόλεμο. «Είμαι ο Σμιθ και είμαι προσκολλημένος στο τάγμα αλεξιπτωτιστών». Ήξεραν δηλαδή οι αναγνώστες ότι διάβαζαν ένα δημοσιογράφο που παρακολουθεί τις συγκρούσεις από την πλευρά των επιτιθέμενων. Γιατί σημαντικότερο πολλές φορές από το ίδιο το γεγονός είναι η γωνία από το οποίο το κοιτάς. Στην Ελλάδα όμως σπανίως οι δημοσιογράφοι μαρτυρούν την θέση τους. Φανατίζονται, επιλέγουν στρατόπεδο, γίνονται ένα με τις εξέδρες αλλά προσποιούνται τους αντικειμενικούς και τους ουδέτερους καθοδηγώντας όμως τον κόσμο προς τις δικές τους μονομερείς θέσεις.

Κάτι σαν επίλογος

Τώρα θα μου πείτε γιατί τα τελευταία χρόνια (που είναι και

χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης) αυξάνονται οι δημοσιογράφοι που κλίνουν (ελαφρώς ή πολύ) προς το πρότυπο της αμαρτωλής δημοσιογραφίας; Γιατί όπως έχει γράψει μια καθηγήτρια που μελετά τα ΜΜΕ: «Όλο και περισσότερο σκέπτονται ότι αν δεν παραβιάσεις και εσύ τους κανόνες, κάποιοι άλλοι θα κερδίσουν εμπορικά το κοινό». Και αυτοί που θα παραβιάσουν τους κανόνες (και θα κερδίσουν το κοινό) θα αποκτήσουν πλούτη, δόξα, αναγνώριση. Αλλά αυτό δεν είναι αμάρτημα της δημοσιογραφίας, είναι της κοινωνίας.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΨΗΣ:

 «Δημοσιογραφία είναι η επαγγελματική έκφραση της ελευθερίας του λόγου…» /

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΕΝΑΡΜΟΝΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΜΑΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Η συνέντευξή που έδωσε στην  Κατερίνα Βουτσινά ( αλήθεια ποιανού Βουτσινά είσαι; από μεριά ... ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ.. ή  του Γιάννη; ...ποιανού;) είναι εξαιρετικά διδακτική επί πολλών δημοσιογραφικών...

 Ο Παντελής Καψής γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια δημοσιογραφική οικογένεια. Δημοσιογράφος 3^ης γενιάς ο ίδιος, ποτέ δεν εγκατέλειψε τον χώρο εδώ και 28 χρόνια. Βαθιά πολιτικοποιημένος, αρθρογραφούσε ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια και γοητευόταν από το να παρακολουθεί τις εξελίξεις βρισκόμενος ήδη στο επίκεντρό τους. Υπέρμαχος της πολυφωνίας, της υπευθυνότητας στην δημοσιογραφία και φυσικά των καινοτομιών, που θα βοηθήσουν τον Τύπο να επιβιώσει σε ένα κόσμο εικόνων και πολυμέσων είναι σήμερα εκδότης της πρώτης σε κυκλοφορία καθημερινής εφημερίδας, των «Νέων».  Το @ τον συνάντησε στο γραφείο του και συζήτησε μαζί του για τα «Νέα», την λογοκρισία στο πολιτικό ρεπορτάζ, τους φοιτητές δημοσιογραφίας και την στρατηγική επιλογής ή χρωματισμού ενός πρωτοσέλιδου τίτλου.

  Προέρχεστε από μια οικογένεια δημοσιογράφων και είστε ο ίδιος δημοσιογράφος 3^ης γενιάς. Πως ασχοληθήκατε με την δημοσιογραφία; Ήταν κάτι το οποίο σπουδάσατε;

 Όχι, έχω σπουδάσει Οικονομικά και όταν ήρθα για πρώτη φορά στον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη ήταν για ασχοληθώ με τα Οικονομικά. Παράλληλα, ήμουν στην συντακτική ομάδα ενός φοιτητικού, νεολαιίστικου περιοδικού. Ουσιαστικά, παρότι στις εφημερίδες αισθανόμουν λίγο σαν το σπίτι μου γιατί από πιτσιρίκι πήγαινα και έβλεπα τον πατέρα μου, ήξερα τι είναι πιεστήριο – όλα αυτά ήταν σαν χώροι μυθικοί – στη δημοσιογραφία μπήκα μέσα από ένα περιοδικό, τον «Θούριο». Ανήκε σε μια αντιδικτατορική οργάνωση, την οργάνωση του Ρήγα Φεραίου. Εκεί γνώρισα από πιο κοντά τη δουλειά σε έντυπα, σιγά – σιγά πέρασα στην εφημερίδα και ακολούθησαν 28 χρόνια από τότε…

 Μερικές φορές τα επαγγέλματα δεν τα επιλέγουμε, μας επιλέγουν. Ήταν κάτι που μου άρεσε να κάνω, να γράφω. Για έναν νέο, η δημοσιογραφία είναι μια πολύ ωραία πρόκληση. Ιδίως για έναν νέο σαν και εμένα, που ήμουν τότε πολιτικοποιημένος και νόμιζα πως μέσα από την δημοσιογραφία θα άλλαζα – λίγο – τον κόσμο. Η δημοσιογραφία - και σήμερα υποθέτω – σε έναν νέο που παρακολουθεί τις εξελίξεις, δίνει τη δυνατότητα να είναι στο επίκεντρο των γεγονότων ή ενδεχομένως να τις επηρεάσει. Αλλά ακόμα και να τις παρακολουθεί είναι γοητευτικό. Αυτή είναι η περιπέτεια της ενημέρωσης, που ασκεί γοητεία σε όλους. Τότε δεν υπήρχε η λογική, που ίσως υπάρχει σήμερα, της καριέρας, των χρημάτων και αυτού που ονομάζουμε «σταρ – δημοσιογράφοι». Αυτό δεν υπήρχε. Δεν ήταν «σταρ» οι δημοσιογράφοι. Οι εφημερίδες ήταν το βασικό Μέσο. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Μπορεί να είναι και το «σταριλίκι», που προσελκύει, αλλά η ουσία παραμένει η ίδια: Η δυνατότητα του να παρακολουθείς από κοντά τις εξελίξεις, το οποίο και είναι γοητευτικό.

Τι υπηρετεί τελικά η δημοσιογραφία; Είναι μήπως κάτι περισσότερο από ενημέρωση της κοινής γνώμης;

 Πιστεύω ότι η δημοσιογραφία είναι ένα επάγγελμα και το λέω αυτό όσο πιο αυστηρά γίνεται. Γι’ αυτό και τη θεωρώ πάρα πολύ σημαντική. Δηλαδή, ο  δημοσιογράφος υπηρετεί την ενημέρωση και αυτό γίνεται με μια αυστηρή διαδικασία: τι θεωρεί είδηση, πως επιλέγει την είδηση, πως μεταφέρει την είδηση. Νομίζω πως όσο καλύτερα κάνουμε την δουλειά μας, τόσο θα βοηθήσουμε να εξυγιανθεί και αυτό που λέγεται χώρος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Είναι ένα πολύ σημαντικό και αυστηρά προσδιορισμένο επάγγελμα. Σήμερα, πάρα πολλοί συνάδελφοι το αντιμετωπίζουν σαν κάτι άλλο και όχι σαν επάγγελμα. Αυτό είναι κάτι που με ενοχλεί.

 Συνεπώς, η εικόνα που είχατε σαν νέος δημοσιογράφος για τον χώρο έχει αλλάξει προς το χειρότερο.

 Όχι προς το χειρότερο. Καθόλου. Ίσως η αρχική εικόνα να ήταν κάπως πιο ρομαντική. Όμως, όσο περνάει ο καιρός τόσο λιγότερο εμπιστεύομαι τους δημοσιογράφους, οι οποίοι πιστεύουν ότι κάνουν πολιτική μέσα από την δημοσιογραφία και τόσο περισσότερο εμπιστεύομαι τους δημοσιογράφους, οι οποίοι θεωρούν ότι κάνουν ένα επάγγελμα και ανταποκρίνονται στις επαγγελματικές απαιτήσεις της δημοσιογραφίας. Αυτοί που κάνουν πολιτική κάνουν κακή δημοσιογραφία. Νομίζουν ότι θα εξυγιάνουν τον κόσμο, αλλά δεν υπηρετούν την ενημέρωση. Εξ’ ου και οι χειρότερες εφημερίδες είναι τα κομματικά όργανα. Παρόλα αυτά, οι καλές, μεγάλες εφημερίδες σήμερα έχουν ένα ελάχιστο επίπεδο επαγγελματισμού, το οποίο τις κάνει σωστά όργανα ενημέρωσης.

Υπήρξατε πολιτικός ρεπόρτερ. Ποια πιστεύετε ότι είναι σήμερα η θέση του πολιτικού ρεπόρτερ στην ιεραρχία των δημοσιογράφων;

 Παραδοσιακά το πολιτικό ρεπορτάζ είναι το κορυφαίο ρεπορτάζ σε μια εφημερίδα και για τις πολιτικές εφημερίδες εξακολουθεί να είναι στην κορυφή. Όμως, σιγά – σιγά οι εφημερίδες «σπάνε τα στεγανά». Ένας καλός δημοσιογράφος μπορεί πια να προκύψει από όλα τα ρεπορτάζ, να κάνει εξίσου αισθητή την παρουσία του και μάλιστα πιο εύκολα απ’ ότι στο παρελθόν.

 Πόσο πιστεύετε ότι η κρίση αξιοπιστίας που περνά το πολιτικό σύστημα μπορεί να επηρεάσει το πολιτικό ρεπορτάζ;

Στο μέτρο που οι δημοσιογράφοι είναι μέρος του συστήματος – επειδή οι πληροφορίες που παίρνεις προέρχονται από πολιτικούς -  τους αγγίζει και αυτούς η κρίση και υπάρχει μια αμφισβήτηση της αξιοπιστίας και των Μέσων Ενημέρωσης. Σήμερα, βέβαια, ο κόσμος σήμερα δε συμμετέχει και τόσο στα κοινά, τείνει να αμφισβητεί συνολικά τους θεσμούς, άρα να αμφισβητεί και εμάς. Όμως μερικές φορές όλη αυτή η συζήτηση γίνεται πάρα πολύ υποκριτικά και εμφανίζονται σε ρόλο κατηγόρου άνθρωποι, οι οποίοι δεν θα έπρεπε να είναι. Για να χρησιμοποιήσω ένα ακραίο παράδειγμα, είδαμε στην Ιταλία πως χρησιμοποιήθηκε η κρίση της πολιτικής για να αποδομηθεί το πολιτικό σύστημα. Νομίζω ότι πολλοί υπερτονίζουν την έννοια αυτής της κρίσης με στόχους πολύ πιο πεζούς.

Τα «Νέα» εντάσσονται σε μια συγκεκριμένη πολιτική παράταξη. Οι πολιτικοί σας συντάκτες λογοκρίνονται, αυτολογοκρίνονται ή δεν λογοκρίνονται καθόλου;

Το αν αυτολογοκρίνονται οι συντάκτες δεν μπορώ να το ξέρω. Σίγουρα δεν λογοκρίνονται. Επειδή, είναι σαφές ότι τα «Νέα» είναι μια εφημερίδα η οποία εγγράφεται στον χώρο της προοδευτικής παράταξης και είναι φιλική προς το ΠΑΣΟΚ  -  και αυτό δεν το κρύβουμε, το λέμε – είναι ωραίο στοιχείο να δοκιμάσει κανείς την έννοια του επαγγελματισμού. Ποια είναι η έννοια του επαγγελματισμού; Ότι εάν συμβεί κάτι στο ΠΑΣΟΚ, όσο αρνητικό και αν είναι, η εφημερίδα θα το καλύψει πλήρως ανεξαρτήτως από το αν η θέση της στην ερμηνεία αυτού του πράγματος είναι λιγότερο ή περισσότερο φιλική προς το ΠΑΣΟΚ. Όταν για παράδειγμα είχαμε την υπόθεση Πάχτα η εφημερίδα μας ήταν πολύ επικριτική προς την Κυβέρνηση Σημίτη. Αυτό δεν σήμαινε ότι έπρεπε να φύγει η Κυβέρνηση. Κάναμε όμως μια πολύ έντονη κριτική στους χειρισμούς της. Και σε τέτοιες περιπτώσεις νομίζω ότι δοκιμάζεται ο επαγγελματισμός μας σαν δημοσιογράφων, αλλά και η ενημερωτική επάρκεια μιας εφημερίδας. Σήμερα τα «Νέα», παρότι υπήρξαν για περισσότερα από 20 χρόνια υποστηρικτικά προς το ΠΑΣΟΚ, παραμένουν η πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα ακριβώς γιατί εκπληρώνουν κάποιους όρους δημοσιογραφικής επάρκειας, τους οποίους νομίζω πως εκπληρώνουν και καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη εφημερίδα.

Θα μπορούσαν τα «Νέα» να φιλοξενήσουν απόψεις ενός εκπροσώπου της Άκρας Δεξιάς;

Να φιλοξενήσουν απόψεις, όχι. Να καλύψουν ειδησεογραφικά όμως ένα θέμα, ναι. Υπάρχει ένα όριο στις γνώμες που φιλοξενούμε. Δηλαδή θα έπρεπε να μας αποδείξει κανείς με πολύ σοβαρά επιχειρήματα γιατί να δώσουμε τις στήλες μας σε κάποιον, που εκπροσωπεί ρατσιστικές απόψεις ή σε κάποιον άλλον, που είναι φανατισμένος με κάτι. Από την άλλη, οι στήλες που φιλοξενούμε ασφαλώς έχουν ένα εύρος πολύ μεγαλύτερο από το πολιτικό υπόβαθρό με το οποίο στην συνείδηση του κόσμου  είναι ταγμένη η εφημερίδα.

 Πώς και κατά πόσο μπορεί ένας τίτλος στο πρωτοσέλιδο ενός φύλλου να επιτρέψει την πολιτική ή άλλη «απόχρωση»;

Υπάρχουν δύο απαντήσεις σε αυτό. Πρώτον, η εφημερίδα δεν είναι μόνο τίτλος. Περιέχει χιλιάδες άλλα πράγματα. Άρα όταν μιλάμε για «αποχρώσεις», μιλάμε για το σύνολο της εφημερίδας. Δεύτερον, ακόμα και ο τίτλος μπορεί ανάλογα με το πώς τον επιλέγεις είτε να είναι απόλυτα καταδικαστικός και σε έντονους τόνους (π.χ. «Καταδικάζουν τους Έλληνες να κολλήσουν γρίπη») ή χιουμοριστικός, καυστικός και ελαφρύς. Στο ίδιο θέμα θα μπορούσες να πεις: «Ζαλισμένο κοτόπουλο η Κυβέρνηση». Συμπεριλαμβάνεις έτσι τη διάσταση του χιούμορ, κάνεις το θέμα λιγότερο ανησυχητικό και κοροϊδεύεις ταυτόχρονα τη Κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί αλλά δεν τα καταφέρνει. Ο τίτλος, σου αφήνει πολλά περιθώρια να «παίξεις» και να φωτίσεις διαφορετικές πλευρές του ίδιου θέματος. 

 Με ποια κριτήρια επιλέγετε το θέμα, το οποίο θα εμφανιστεί σαν τίτλος, σαν «πρώτο θέμα» στο καθημερινό σας φύλλο; Ακολουθείτε κάποια ιεράρχηση των ειδήσεων;

 Κάθε εφημερίδα έχει μια στρατηγική, η οποία είναι συνάρτηση τόσο του αναγνώστη που έχει όσο και του αναγνώστη που θέλει. Αυτή η στρατηγική είναι ένα συμβόλαιο. Νομίζω ότι ξέρω τους αναγνώστες των «Νέων». Ενδιαφέρονται για την πολιτική, έχουν κατά 80% πάρει στεγαστικό δάνειο, κάποια στιγμή θα θελήσουν να αλλάξουν το αυτοκίνητό τους και ασχολούνται με τους υπολογιστές. Όλα αυτά προσδιορίζουν ένα εύρος στάσεων ζωής, ενδιαφερόντων και προτιμήσεων. Η εφημερίδα προσπαθεί σε αυτή τη λογική να καλύψει στον αναγνώστη της τα ενδιαφέροντα, τις προτιμήσεις, τις απόψεις. Έχει σημασία πάντως και σαν αναγνώστης να καταλάβει κανείς τι σημαίνει στρατηγική μιας εφημερίδας, γιατί έτσι μπορεί να την παρακολουθήσει καλύτερα. Αλλιώς είναι όλα ακατανόητα.

 Πού θα καταλήξει ο ανταγωνισμός των DVD και των δώρων κατά πόσο ανακόπτει την δημιουργική πορεία μιας εφημερίδας, την κριτική, το ρεπορτάζ;

 Η εφημερίδα δεν είναι ένα μονοδιάστατο, αλλά ένα πολυδιάστατο προϊόν, το οποίο στο τέλος καταλήγει να τυλίγει μαρίδες. Μέσα σε ένα φύλλο έχουμε από τους κινηματογράφους μέχρι τα αθλητικά ή ακόμη και συνταγές μαγειρικής. Η εφημερίδα έχει μια σχέση με τον αναγνώστη της, μια σχέση επικοινωνίας και πάνω σε αυτό το στοιχείο μπορείς να «χτίσεις» πάρα πολλά πράγματα. Είναι κακό να προσφέρεις μια καλή εγκυκλοπαίδεια ή ένα καλό φιλμ; Γιατί δεν λέτε: «Γιατί η τηλεόραση βάζει μαζί με τις ειδήσεις και ταινίες;». Θεωρείται αυτονόητο. Άρα η εφημερίδα, που είναι και ένα μέσο που δίνει έναν αγώνα επιβίωσης επειδή ακριβώς ο κόσμος πολυδιασπάται και επιλέγει άλλα μέσα, αναζητεί να εμπλουτίσει την υπάρχουσα στρατηγική της με όσα περισσότερα όπλα διαθέτει. Ίσως έτσι δοθεί τελικά μια απάντηση και στην κρίση που μαστίζει τον Τύπο παγκοσμίως. Είναι πολύ εύκολο να αφήσουμε τις εφημερίδες να πεθάνουν. Εμείς όμως, οι άνθρωποι που αγαπάμε την εφημερίδα, θα δώσουμε τη μάχη που χρειάζεται για να μπορέσει να επιβιώσει.  Είναι λίγο αριστοκρατική η αντίληψη του «γιατί χρειαζόμαστε πρόσθετα;». Αν και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι είχαν την αίσθηση του πόσο μαστίζεται σήμερα ο Τύπος, θα είχαν σίγουρα διαφορετική γνώμη.

 Τέλος, πιστεύετε ότι οι πανεπιστημιακές σχολές δημοσιογραφίας καταρτίζουν απόλυτα όσους ευελπιστούν να γίνουν δημοσιογράφοι ή είναι σημαντικότερη η εμπειρία την οποία θα αποκτήσουν δουλεύοντας;

 Σίγουρα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο η εμπειρία. Αλλά ποια είναι η γνώση που πρέπει να αποκτήσει ένας δημοσιογράφος; Τι θα πει καταρτισμένος δημοσιογράφος; Δηλαδή ένας δημοσιογράφος ο οποίος κάνει οικονομικό ρεπορτάζ πότε είναι καταρτισμένος; Όταν έχει τελειώσει μια σχολή δημοσιογραφίας ή μια σχολή οικονομικών; Με αυτή την έννοια ο δημοσιογράφος δεν εκπαιδεύεται θεωρητικά, εκπαιδεύεται περισσότερο στην πράξη. Θα πήγαινα και ένα βήμα πιο πέρα αν έλεγα ότι δημοσιογραφία είναι η επαγγελματική έκφραση της ελευθερίας του λόγου. Δημοσιογράφος μπορεί να είναι και ένας εντελώς απαίδευτος άνθρωπος, ο οποίος όμως μπορεί να μεταφέρει έξυπνα και σωστά την εμπειρία του. Είμαι πολύ επιφυλακτικός λοιπόν στο να πω το τι κάνει και το τι δεν κάνει έναν δημοσιογράφο. Υπάρχουν και ερασιτέχνες δημοσιογράφοι, οι οποίοι δεν είναι λιγότερο δημοσιογράφοι από τους υπόλοιπους»

Μια εποχή που πια τελείωσε ανεπιστρεπτί. Εδώ- στη διπλανή σελίδα,- τα τυπογραφεία της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ .Στο κέντρο διακρίνεται το περίφημο μάρμαρο, (μαρμαρένιο μεγάλο τραπέζι), όπου γινόταν η σελιδοποίηση  στης εφημερίδας και δεξιά σε παράταξη οι μεγάλες Λινοτυπικές μηχανές όπου στοιχειοθετούταν η ύλη της εφημερίδας. Μια περίπλοκη τυπογραφική μηχανή  που άφησε ιστορία πάνω από έναν αιώνα στον παγκόσμιο τύπο, ως που η νέα τεχνολογία της σάρωσε κι αυτή.

Αυτή είναι η λινοτυπική μηχανή που κράτησε στη ζωή  τον παγκόσμιο  Τύπο από  την μετά εποχή, του τυπογραφείου του Γουτεμβέργιο έως το 1982 (στην Ελλάδα).Επανάσταση στον καιρό της ,αλλά πολύ περίπλοκη... Λειτουργούσε όπως το πληκτρολόγιό μας  στο υπολογιστή, που.. .όμως έβγαζε τα πληκτρολογούμενα κείμενα μέσα από δαιδαλώδεις διαδρομές σε σιδερένιους μηχανισμούς, λέξεις, ανά μία αράδα ανάγλυφα πάνω σε μέταλλο, ειδικό-αντιμόνιο- Τα μετάλλινα αυτά κείμενα σχημάτιζαν τις διάφορες στήλες, οι οποίες μετά μορφοποιούνταν σε εφημερίδα πάνω στο μάρμαρο. Σήμερα δεσπόζει ως μουσειακό είδος, στη στοά του Βιβλίου, Πανεπιστημίου &Σταδίου (Αθήνα).

ΔΕΝ ΜΟΥ ΠΑΕΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΣΤΟ ΠΟΝΗΜΑ ΑΥΤΟ ΝΑ ΣΑΣ ΣΤΕΡΗΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ...

Που προέρχονται από φοιτητάδες της δημοσιογραφίας και είναι εύστοχα...Συμφωνώ δεν συμφωνώ ..δεν έχει σημασία!

Εν αρχή η ΟΡΙΑΝΑ ΦΑΛΑΤΣΙ, μια εμβληματική προσωπικότητα της δημοσιογραφίας και αγαπητικό φιλαράκι του δικού μας αδικοχαμένου ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ!

«Η δημοσιογραφία είναι εκπληκτικό και τρομακτικό προνόμιο». Με ποια επιχειρήματα υποστηρίζει την άποψη αυτή η Ο. Φαλάτσι στο απόσπασμα που παρατίθεται; Να συζητήσετε τη σχέση της δημοσιογραφίας με την ι¬στορία. (σελίδα σχολικού βιβλίου 27). Απάντηση:
Η Οριάνα Φαλάτσι μιλώντας για τη δημοσιογραφία εκφράζει ευσύνοπτα και εύστοχα το δίπολο μέσα στο οποίο κινείται ο δημοσιογράφος (εκπληκτικό / τρομακτικό προνόμιο). Για την Ιταλίδα δημοσιογράφο κανένας άλλος άνθρωπος δεν έχει τη δυνατότητα σήμε¬ρα, να ζει την «ιστορία» (γεγονότα καθημερινότητας) ως αυτόπτης μάρτυρας, αλλά να έ¬χει και την επίγνωση ότι καταγράφοντάς τα (στην κάμερα ή στο μπλοκάκι σημειώσεων), «γραφεί ιστορία». Αυτό το προνόμιο είναι «εκπληκτικό». Γεννά, όμως, και τεράστιες ευ-θύνες. Γίνεται τότε ένα «τρομακτικό» προνόμιο. 
Ο δημοσιογράφος, που έχει την επίγνω¬ση ότι συμμετέχει ενεργά στο «ιστορικό γίγνεσθαι», νιώθει άγχος, ανασφάλεια και επαγ¬γελματική ανεπάρκεια. Όταν πρόκειται να γίνει «αυτόπτης και αυτήκοος» μάρτυς κάποι¬ας ιστορικής στιγμής, πάντοτε αναρωτιέται αν οι ικανότητες που διαθέτει, είναι αρκετές για να καλύψουν την «ιστορικότητα» του γεγονότος. Αυτό είναι το «τρομακτικό» προνόμιο του δημοσιογράφου «ο φόβος και η αγωνία μήπως από δίκη του ανεπάρκεια παραχαραχθεί η ιστορική αλήθεια». Η ρήση της Ιταλίδας δημοσιογράφου, άλλωστε, δεν είναι τυχαία: «Δεν είμαι υπερβολική, ξέρεις, όταν δηλώνω πως σε κάθε επαγγελματική μου εμπειρία αφήνω κομμάτια από την ψυχή μου». Η ψυχική αφιέρωση του δημοσιογράφου, ο οποίος έχει τη συναίσθηση του λειτουργήματος του, είναι δεδομένη και βασανιστική.
Είναι το τίμημα, σε τελευταία ανάλυση, γι' αυτό το μοναδικό προνόμιο• της συμμετοχής, δηλαδή, στη γένεση της ιστορίας και στις νέες εξελίξεις στο κοινωνικό, πολίτικο ή οικονομικό πεδίο.
Τέλος, για τη σχέση δημοσιογραφίας και ιστορίας, οι απόψεις διίστανται. Μπορεί ως κοινός στόχος και των δύο, να προβάλλεται η καταγραφή και η ερμηνεία των γε¬γονότων, ωστόσο τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Ο δημοσιογράφος δεν έχει την πολυτέλεια του ιστορικού, που μελετηθεί, ταξινομεί, ελέγχει, αναλύει και συνθέτει το υλικό του, αποστασιοποιημένος, λόγω της χρονικής διάρκειας που τον χωρίζει από την τέλεση των γεγονότων. Ο ιστορικός έτσι, είναι πιο αντικειμενικός, πιο αμερόληπτος, αλ¬λά και πιο αναλυτικός. Το χρονικό διάστημα, που έχει μεσολαβήσει και η συσσωρευ¬μένη γνώση, στην οποία έχει πρόσβαση, κάνουν τη δουλειά του διαφορετική: πιο έ¬γκυρη και πιο επιστημονική.
Αντίθετα, ο δημοσιογράφος καταγραφεί την ιστορία τη στιγμή που γεννιέται. Είναι και ο ίδιος τμήμα αυτής της διαδικασίας και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να εκτιμήσει ού¬τε τη βαρύτητα, ούτε τη μελλοντική δυναμική των γεγονότων. Παρ' όλα αυτά, όμως, λό¬γω της εμπειρίας του και της οξυδέρκειας του, προχωρεί σε σχολιασμό και αναλύσεις για τις μελλοντικές εξελίξεις. Μοιραία, όμως, τα σχόλια του είναι πεπερασμένα γιατί ε-επηρεάζονται σ' ένα μεγάλο βαθμό από τη δεδομένη πολίτικη και κοινωνική συγκυρία.

Τι είναι η δημοσιογραφία;
5 νέοι δημοσιογράφοι καταθέτουν απόψεις… 

Μέσα από το πέρασμα των χρόνων η δημοσιογραφία αλλάζει προφίλ, μαζί της και αυτοί οι οποίοι την εκπροσωπούν. Εμείς εντοπίσαμε το νέο αίμα στη δημοσιογραφία και παρουσιάζουμε πέντε ταλέντα που ξεχωρίζουν στο χώρο, τα οποία προέρχονται απ’ όλα τα κυπριακά κανάλια και αποστάξαμε από αυτούς τη δική τους δημοσιογραφική φιλοσοφία. Πρόκειται για πέντε δημοσιογράφους οι οποίοι βρίσκονται πίσω από τις κάμερες και φροντίζουν καθημερινά για την ενημέρωσή μας…. 

Αλέξης Παπαγεωργίου
Η δημοσιογραφία, και ειδικότερα το αστυνομικό ρεπορτάζ, είναι ένα βιβλίο από το οποίο κάθε μέρα διαβάζω μια νέα σελίδα. Είναι ένα σχολείο από το οποίο είσαι καταδικασμένος να μην αποφοιτήσεις ποτέ. Πρέπει να είσαι σε επιφυλακή 24 ώρες το 24ωρο. Δεν ξέρεις τι, γιατί, πού και πότε θα συμβεί οτιδήποτε. Στο τηλεοπτικό ρεπορτάζ, ο κόσμος απαιτεί να δει εικόνα. Δε θέλει να του περιγράψεις μια πυρκαγιά, θέλει να δει τις φλόγες! Δε θέλει να του περιγράψεις ένα ατύχημα, θέλει ν’ ακούσει από τους αυτόπτες μάρτυρες τι ακριβώς συνέβη. Γι’ αυτούς τους λόγους, το επάγγελμα αυτό, η δημοσιογραφία, είναι ένας διαρκής πόλεμος για την είδηση και κάθε μέρα που ξημερώνει, είναι και μια νέα μάχη.

Χρύσω Χρυσοστόμου
Το λειτούργημα του δημοσιογράφου απαιτεί θυσίες, γερά νεύρα, επιμονή και υπομονή. Γι’ αυτό και ως νέοι δημοσιογράφοι χρειάζεται να βάλουμε γερές βάσεις με συστηματική εργασία, όρεξη και κέφι για δουλειά. Προσφέρει ένα μεγάλο φάσμα γνώσεων ενώ το αποτέλεσμα στο τέλος της ημέρας προσφέρει ηθική ικανοποίηση. Το αίσθημα ότι βρίσκεσαι στην καρδιά των γεγονότων είναι πραγματικά συναρπαστικό. Γι’ αυτό και στο λεξιλόγιο των δημοσιογράφων δεν υπάρχει η λέξη «ρουτίνα». Δεν είναι όμως όλα ρόδινα, καθώς πολλές φορές τα ωράρια είναι εξαντλητικά. Ο δημοσιογράφος φέρει ευθύνη για τις πληροφορίες που μεταφέρει στον τηλεθεατή. Νομίζω πως πρέπει να είναι αντικειμενικός και να μεταδίδει την είδηση ως έχει και χωρίς δικές του παρεμβάσεις, κάτι που νομίζω ότι επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό στο Mega.

Βάρβαρα Κοντού
Η δημοσιογραφία είναι μια καθημερινή πρόκληση και μια συνεχής αναζήτηση της αλήθειας την οποία καλούμαι να μεταφέρω στο επίπεδο του δυνατού, στους τηλεθεατές. Ασχολούμαι κυρίως με το εξωτερικό δελτίο όπου οι πτυχές προσέγγισης των θεμάτων έχουν πολλαπλασιαστεί λόγω και του διαδικτύου. Το επάγγελμα μου με ενθουσιάζει, επειδή μου δίνει τη δυνατότητα να έρχομαι καθημερινά αντιμέτωπη με διαφορετικές εικόνες και με ποικίλες ανθρώπινες συμπεριφορές. Οι διεθνείς ειδήσεις κινούνται σε μία ευρύ γκάμα ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Από τα δρώμενα στις διπλωματικές σκακιέρες, τα καμώματα των αστέρων της διεθνούς «jet set», μέχρι και τον πόνο αλλά και τη χαρά ανώνυμων ανθρώπων. Η δημοσιογραφική κάλυψη των γεγονότων αυτών, αποτελεί ένα συναρπαστικό ταξίδι, το οποίο με κάνει σοφότερη αλλά και ταπεινότερη. 

Θησέας Ιωάννου
Η δημοσιογραφία είναι ένα λειτούργημα με τεράστιες ευθύνες απέναντι στους τηλεθεατές, οι οποίοι σε εμπιστεύονται και θέλουν να ενημερώνονται για ό,τι συμβαίνει στην καθημερινότητα, ορισμένες φορές και στην ίδια τη ζωή τους. Θα μπορούσα να παρομοιάσω το δημοσιογράφο σαν ένα εξερευνητή ο οποίος καθημερινά ανακαλύπτει νέα πράγματα, αφού και εμείς καθημερινά μαθαίνουμε και γνωρίζουμε νέα πράγματα και πρόσωπα, υπηρετώντας το λειτούργημα το οποίο επιλέξαμε γίνεται ακόμη πιο συναρπαστικό και όμορφο. Θεωρώ πολύ τυχερό τον εαυτό μου, που μέσα από το κανάλι, στο οποίο εργάζομαι σήμερα, μου δίνεται η ευκαιρία να βρίσκομαι σε αυτό το χώρο, όπου μπορώ άμεσα να ενημερώνω την κοινή γνώμη, την ίδια ώρα δηλαδή που «τρέχουν» τα γεγονότα με αξιοπιστία και σοβαρότητα.

Λουίζα Παναγιώτου
Η δημοσιογραφία ισοδυναμεί με το μεγαλύτερο έρωτα! Φτάνει να έχεις πάθος μαζί της. Φαντάζει το πιο γλυκό αντίδοτο σε κατάσταση ερωτικής απογοήτευσης. Ως επάγγελμα σε κρατά κάθε στιγμή ξύπνιο... Ως έννοια σου επιτρέπει να ονειρεύεσαι. Και η μεγαλύτερη δύναμη που σου δίνει, είναι να γνωρίζεις πως η είδηση που καλείσαι να μεταδώσεις θα βγει μέσα από τη «δική σου» ουσία. Κι αν καμιά φορά η καθημερινότητα σου προκαλεί εκνευρισμό, απολαμβάνεις να τον εξωτερικεύεις, επειδή ξέρεις πολύ καλά, ότι στο συγκεκριμένο επάγγελμα απαγορεύεται να είσαι παθητικός.


Ο Μάρτιν Τσίντ σημειώνει ότι ζητούμενο δεν είναι να στηρίζει ο δημοσιογράφος μία πλευρά, αλλά να είναι προσανατολισμένος στην εξεύρεση λύσεων.
"Αυτό έχει σχέση με τον τρόπο που παρουσιάζω τα πράγματα. Για παράδειγμα: παρουσιάζω στο ρεπορτάζ μου τις δυνατότητες επίλυσης της διένεξης; προσανατολίζω το ρεπορτάζ μου σε αυτό; ή παραμένω στην περιγραφή του φαινομένου;. Περιγράφω τη βία; ή τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η σύγκρουση; Αναφέρομαι στα βαθύτερα αίτια της σύγκρουσης και στους πιθανούς δρόμους τερματισμού της;"
Στην προσπάθεια αυτή, λέει ο Μάρτιν Τσιντ θα πρέπει να αποφεύγονται επίμαχοι προσδιορισμοί όπως ο χαρακτηρισμός κάποιου ως τρομοκράτη. Να γίνονται συνεντεύξεις όχι μόνο με τους κατέχοντες την εξουσία αλλά και με απλούς ανθρώπους και θα παρουσιάζεται οπωσδήποτε η οπτική γωνία και των δύο πλευρών.
Η δημοσιογραφία που είναι προσανατολισμένη στη διευθέτηση κρίσεων είναι ιδιαίτερα απαραίτητη και όταν έχει τελειώσει ο πόλεμος στην πορεία ανασυγκρότησης της χώρας και των μέσων μαζικής επικοινωνίας.
Η ελλιπής δημοσιογραφική εκπαίδευση και η ανυπαρξία οικονομικών πόρων οδηγεί κατά κανόνα σε προγράμματα και εκπομπές που θα έπρεπε καλύτερα να μην μεταδίδονται, συμπεραίνει από την εμπειρία του στο Κογκό ο Χανσγιέργκ Εντς. "Είναι φτηνιάρικες εκπομπές που γεμίζουν τα ραδιόφωνα με τηλεφωνήματα ακροατών. Επιλέγεις για παράδειγμα ένα θέμα, αν μία γυναίκα από τη Ρουάντα μπορεί να παντρευτεί έναν Κογκολέζο, και καλούνται οι ακροατές να πουν τη γνώμη τους. Ακολουθούν τα τηλεφωνήματα που βγαίνουν απευθείας στον αέρα. Εδώ πρέπει να γίνει πολύ δουλειά με τους παρουσιαστές. Θα πρέπει να τους πει κανείς ότι πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί για όσα βγαίνουν στον αέρα", λέει ο Ελβετός δημοσιογράφος. Θα πρέπει επίσης και οι χώρες που χορηγούν αναπτυξιακή βοήθεια να επενδύσουν στην ανάπτυξη τέτοιων μοντέλων για την ανάπτυξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης.

ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΡΙΟ... Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ! ΔΙΟΤΙ Η...ΕΙΔΗΣΗ ,Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΟΔΟΤΡΑ  ΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ... ΠΗΞΙΔΑ ΠΟΡΕΙΑΣ, όπως ας πούμε το ΔΕΛΤΙΟ ΚΑΙΡΟΥ!


Η δημοσιογραφία πεθαίνει ή ανασταίνεται στο διαδίκτυο; 

Η δημοσιογραφία που γινόταν στο χαρτί εξασθενεί, χτυπημένη από τον ιό της τηλεόρασης και τελευταία και του διαδικτύου. Το γλαφυρό γράψιμο ανήκει στο παρελθόν, είναι πλέον άψυχο μπροστά στην ηλεκτρονική επανάσταση-τσουνάμι του cnn, του google, του you tube, που μέσω αυτών και άλλων πηγών, αν μιά φωτογραφία είναι χίλιες λέξεις, ένα βίντεο είναι δέκα χιλιάδες... Ανατίναξη καμικάζι τρομοκράτη με 50 νεκρούς, ο Σαρκοζί μόλις αυτή τη στιγμή λιποθύμησε στο δάσος της Βουλώνης, κάντιτ κάμερα στο μπανιστήρι του Μπερλουσκόνι, η Πάρις Χίλτον ολοτσίτσιδη, τα πάντα μέσω δορυφόρων αυτοστιγμή στο διαδίκτυο, που τυλίγει αμαρτωλούς και καμιά φορά βιαστικά και αθώους, στα δίχτυα του... Δίχτυα με σπαρταριστά ψάρια, αλλά και κοκοβιούς και σαλιάρες (αφρόψαρο γλοιώδες που δεν τρώγεται) αχινούς και φύκια για μεταξωτές κορδέλες... Είπαμε, η καλλιέπεια του λόγου εξέλειπε και η ανωνυμία εκπροσωπεί κάθε καρυδιάς καρύδι εύγευστο ή τζούφιο, μπορεί και σάπιο... Όπως ακριβώς είναι και η κοινωνία, που αποφεύγουμε να την δούμε στο καθρέφτη μας, αλλά την σχολιάζουμε για τους άλλους στα μπλογκς ... 

Αλήθεια, τί είναι δημοσιογραφία;

Παλιά λέγαμε Δημοσιογραφία είναι η εξεύρεση και η συγκέντρωση ειδήσεων και πληροφοριών από επαγγελματίες των ΜΜΕ, η ανάλυση και ο σχολιασμός τους στις εφημερίδες, μετά και από ραδιόφωνο-τηλεόραση. Τα τελευταία χρόνια προστέθηκε και η δημοσιογραφία των πολιτών, μέσω των ιστοσελίδων και των ιστολογίων,

 που σε λιγοστές περιπτώσεις τείνει να γίνει επαγγελματική ενασχόληση. Η έντυπη δημοσιογραφία και η ηλεκτρονική εμπεριέχει την υποκειμενική άποψη του εκδότη-καναλάρχη, που ελίσσεται ανάμεσα σε οικονομικοπολιτικά συμφέροντα ή ακολουθεί μιά κομματική-οπαδική γραμμή... Τα περί δημοσιογραφικής δεοντολογίας του εργαζόμενου στα ΜΜΕ έχει εκλείψει προ πολλού ή απλά τηρούνται κάποια προσχήματα.... Εκεί όμως που οι πάντες -λόγω ανωνυμίας- βγάζουν την αγανάκτηση, το κόμπλεξ, τη φανατίλα και το άχτι τους, είναι τα μπλογκς, αλλά ήδη κάποια σε αρκετές χώρες -που απόχτησαν μεγάλη επισκεψιμότητα και φήμη- έχουν μετατραπεί σε ιστοσελίδες με αναλύσεις και σχόλια από τον διαχειριστή τους, ακόμη και από μισθοδοτούμενο επιτελείο συντακτών, οπότε επιστρέφουμε στην παντοδυναμία του ιδιοκτήτη και στον αποκεφαλισμό του πολίτη-δημοσιογράφου... Μη κοροϊδευόμαστε, τα πάντα ξεκινούν από το προσωπικό συμφέρον, αλλά υπάρχουν ακόμη δημοσιογράφοι που συνδυάζουν τον βιοπορισμό τους με την ιδεολογία τους, την αλήθεια και την τόλμη, που φτάνει ως τον ηρωισμό και τον θάνατο:


Η δημοσιογραφία στην εποχή του διαδικτύου

Ουδείς μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιο είναι πλέον το μοντέλο της επιτυχίας, ωστόσο δικαιούμαστε να αισιοδοξούμε.

Διότι η κρίση αφύπνισε τον παραδοσιακό τύπο και τον ώθησε να γίνει και πάλι δημιουργικός, δραστήριος, «πεινασμένος» για ένα καλύτερο μέλλον.

Με τους πολίτες που συχνάζουν στη web γειτονιά για την καθημερινή ενημέρωσή τους να αυξάνονται διαρκώς, το κραταιό μοντέλο ενημέρωσης φαντάζει (και είναι) πια παρωχημένο.

Η δημοσιογραφία βρίσκεται, εν μέσω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και της «ψηφιακής καθιέρωσης», σε κρίσιμο μεταίχμιο και η μετάβαση από την εποχή του παραδοσιακού τύπου σε αυτήν του διαδικτύου έχει αποδειχτεί ιδιαίτερα δύσκολη.

Γεγονός που αποδείχτηκε περίτρανα και στην πρόσφατη ενδιαφέρουσα ημερίδα που διοργάνωσε το Megaron Plus και είχε ως επιδίωξη να καταγράψει τα προβλήματα και να επισημάνει τις ευκαιρίες της νέας εποχής.

Το διαδίκτυο δεν είναι εχθρός, αλλά σύμμαχος της δημοσιογραφίας. Απλώς μένει να αντιληφθούμε πώς θα μπορέσουμε να το αξιοποιήσουμε στο έπακρο.

Lydia Aguirre: Καλή δημοσιογραφία ανεξαρτήτως μέσου
Η Διευθύντρια της ηλεκτρονικής έκδοσης της ισπανικής εφημερίδας «El Pais» παραδέχτηκε ότι «το διαδίκτυο έφερε τα πάνω κάτω στη δουλειά μας». Και αυτό γιατί οι πηγές της ενημέρωσης πολλαπλασιάστηκαν -κατ’ επέκταση αυξήθηκαν και οι ανταγωνιστές- και οι εφημερίδες αναγκάστηκαν να επαναπροσδιορίσουν τη φιλοσοφία τους τόσο σε δημοσιογραφικό όσο και σε εμπορικό επίπεδο.

Πάντως, το σημαντικότερο συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν τα στελέχη της El Pais ήταν ότι και στην εποχή της ψηφιακής ενημέρωσης αυτό που μετράει εν τέλει είναι «η καλή, αξιόπιστη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία. Αυτή είναι που μας διαφοροποιεί» δήλωσε με περηφάνια η L. Aguirre και ολοκλήρωσε με μία φράση που συνοψίζει ιδανικά το σύγχρονο zeitgeist: «Από newspaper company εξελιχτήκαμε σε news company» είπε και οι νοούντες εννόησαν…

Georgina Henry: «Η διαδραστικότητα στο λεξιλόγιο κάθε δημοσιογράφου»

«Κάποτε, πριν από την εδραίωση του internet, από τη μία πλευρά βρισκόμασταν εμείς οι δημοσιογράφοι και από την άλλη οι απρόσωποι αναγνώστες που διάβαζαν όσα γράφαμε χωρίς να έχουν τη δυνατότητα για σχολιασμό. Όχι πια όμως», τόνισε η Διευθύντρια του διαδικτυακού «Comment is Free» της The Guardian. Πλέον, τα νέα δεδομένα -η ίδια είπε ότι υπάρχουν γύρω στα 110 εκατ. blogs παγκοσμίως- υποχρέωσαν τις εφημερίδες να εντάξουν τη λέξη «διαδραστικότητα» στο λεξιλόγιό τους. Κάπως έτσι «γεννήθηκε» και το «Comment is Free», όπου συνδράμουν με τα σχόλια και τις απόψεις τους αναγνώστες από όλο τον κόσμο.

Μπορεί, ωστόσο, να φιλοξενούνται στο site της The Guardian κείμενα, μεταξύ άλλων, από ακαδημαϊκούς, φιλοσόφους, ακτιβιστές και συγγραφείς, όμως κάποιοι δυσκολεύονται να προσαρμοστούν σε αυτήν την καινούργια πραγματικότητα. Ποιοι; Μα φυσικά οι «παραδοσιακοί δημοσιογράφοι», πολλοί εκ των οποίων αδυνατούν να αντιληφθούν αφενός μεν πόσο διαφορετικό είναι να γράφεις για το διαδίκτυο, αφετέρου δε πόσο απαραίτητο είναι να διαβάζουν τα σχόλια των αναγνωστών. «Κάθε κείμενο που “ανεβαίνει” στο διαδίκτυο, πρέπει να πυροδοτεί την αρχή μιας νέας συζήτησης», δήλωσε με πάθος η αγγλίδα δημοσιογράφος και συνέχισε: «Η διαδραστικότητα (πρέπει να) αποτελεί πια αναπόσπαστο κομμάτι της δημοσιογραφίας».

Τέλος, έπειτα από ερώτηση του κοινού, η G. Henry αναφέρθηκε στα διλήμματα που προκύπτουν όταν κάποιες φορές τα σχόλια των αναγνωστών ξεπερνούν τα όρια και είναι ιδιαίτερα επιθετικά, όπως συνέβη πρόσφατα έπειτα από άρθρο του Tony Blair στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας. «Ξάφνου η δημοκρατία γίνεται δυσκολότερο να επιτευχθεί», ομολόγησε και προσέθεσε πως όταν συνειδητοποιήσουμε κοινό και δημοσιογράφοι ότι είμαστε «στο ίδιο στρατόπεδο και όχι αντίπαλοι», τότε όλα θα γίνουν ευκολότερα.

Jim Roberts: «Κύριε Buffett, κάνετε λάθος…»
«Τα άρθρα που αναφέρονται στο μέλλον των εφημερίδων μοιάζουν συχνά με νεκρολογίες», τόνισε κάπως κυνικά ο Διευθυντής της διαδικτυακής έκδοσης των New York Times. Όσο για τη δήλωση του Warren Buffett ότι δεν θα αγόραζε τις περισσότερες εφημερίδες γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος μεγάλης ζημιάς, ο ίδιος ευελπιστεί να διαψεύσει το διάσημο μεγάλο επενδυτή. Αφού αναφέρθηκε, λοιπόν, εν τάχει στις επιχειρηματικές προκλήσεις της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή, ο Jim Roberts επέλεξε να εστιάσει στις (αξιοθαύμαστες και άκρως καινοτόμες) προσπάθειες της εφημερίδας να βρει «φλέβα χρυσού» στο διαδίκτυο.

Πλέον, μέσω του site, οι New York Times προσφέρουν ενημέρωση 24 ώρες το 24ώρο – ίσως φαντάζει εκ των ων ουκ άνευ μια τέτοια υπηρεσία, όμως αναλογιστείτε πόσα ελληνικά sites «υπολειτουργούν» τις «δύσκολες» βραδινές ώρες. Εντύπωση έχει προκαλέσει δε η ρηξικέλευθη απόφασή της εφημερίδας να συνοδεύονται αρκετά άρθρα των NY Times από links που παραπέμπουν σε σχετικά κείμενα άλλων sites. Διαβάζεις, δηλαδή, το άρθρο της εφημερίδας για την τελευταία επιζήσασα του Τιτανικού και σου «σερβίρεται» στην οθόνη μια πλούσια επιλογή από αντίστοιχα ρεπορτάζ ανταγωνιστικών διαδικτυακών τόπων. «Δεν άρεσε σε όλους τους δημοσιογράφους αυτή η απόφασή μας, όμως νιώθουμε ότι μας δίνει προστιθέμενη αξία» εξήγησε με περίσσιο ρεαλισμό ο εκπρόσωπος των NY Times.

Τι άλλο έχει πράξει η ιστορική εφημερίδα; Προτρέπει τους αναγνώστες της να καταθέτουν την άποψή τους για διάφορα θέματα της επικαιρότητας, θέτοντάς τους συγκεκριμένα ερωτήματα, ενώ εντάσσει τις νέες τεχνολογίες στο «dna» της (μια περιήγηση στο site αρκεί για να αντιληφθεί ο επισκέπτης πόσο μπροστά είναι…).

Δεν είναι τυχαίο, ως εκ τούτου, που η επισκεψιμότητα των διαδικτυακών NY Times είναι εντυπωσιακά υψηλή. Και όμως, όπως παραδέχεται ο ίδιος, «δεν έχουμε καταφέρει να μετατρέψουμε τη μαζική επισκεψιμότητα σε σημαντική πηγή εσόδων». Για παράδειγμα, μπορεί τον προηγούμενο μήνα τα page views μέσω κινητού τηλεφώνου να έφτασαν τα 37 εκατ., εν τούτοις «το ερώτημα για το πώς θα καταφέρουμε να βγάλουμε λεφτά παραμένει αναπάντητο».

Τι μέλλει γενέσθαι συνεπώς για τη δημοσιογραφία όταν κολοσσοί, όπως οι New York Times, ακόμα πασχίζουν να εξαργυρώσουν την επιτυχία τους στο διαδίκτυο;
Ο J. Roberts δεν θεωρεί εαυτόν μελλοντολόγο, αλλά πιστεύει ότι, αργά ή γρήγορα, «με όλες αυτές τις τεχνολογίες και την εμπλοκή των αναγνωστών, ίσως πείσουμε αρκετούς επενδυτές ότι έκαναν λάθος που δεν πίστεψαν στο μέλλον του τύπου».













Στον ηθικό κώδικα των δημοσιογράφων ως βασικές αρχές περιλαμβάνονται η κοι¬νωνική ευθύνη, η επαγγελματική ακεραιότητα, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, ο σεβασμός του δημόσιου συμφέροντος και η δυνατότη¬τα του κοινού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Ο σεβασμός του δημόσιου συμφέροντος αποτελεί θεμέλιο της δημοσιογραφι¬κής έρευνας. Ο έλεγχος των αυθαιρεσιών της πολιτικής εξουσίας και η καλοπροαίρετη κριτική, πρέπει να έχουν ως γνώμονα την εξυπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων. Ω-στόσο, δε λείπουν και οι αιτιάσεις των «πολεμίων» των Μ.Μ.Ε. Εκείνοι, υποστηρίζουν ότι ειδικά, τη σημερινή εποχή, πλεονάζουν τα φαινόμενα «συναλλαγής» μεταξύ της πο-λιτικής εξουσίας και των «ισχυρών ομίλων» των Μ.Μ.Ε. Οι αναλυτές που υποστηρίζουν ότι τα Μ.Μ.Ε., ασκούν εσκεμμένα παραπληροφόρηση και προπαγάνδα, προκειμένου να ικανοποιηθούν οικονομικές απαιτήσεις τους. 

Με την εξέλιξη των πληροφοριών, την ταχύτητα μετάδοσής τους και την εύκολα πρόσβασης σ' αυτές, σχετίζεται και ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου. Σήμερα, μετά την τεχνολογική επανάσταση και την επανά¬σταση στο χώρο των επικοινωνιών/πληροφοριών, η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας αποτελεί την πιο κατηγορηματική επιταγή. Σε ιδανικές συνθή¬κες (εκεί, δηλαδή, όπου δε συμπλέκεται η είδηση με το, προς πώληση, προϊόν), κάθε δημοσιογράφος οφείλει να παρουσιάζει τα γεγονότα της επικαιρότητας, χωρίς να τα αλλοιώνει με τον υποκειμενισμό ή τις υποβολιμαίες σκέψεις του. Η δημοσιογραφική έ¬ρευνα, δεν παρασύρεται από σκοπιμότητες και φανατισμούς, ελέγχει εξαντλητικά την αξιοπιστία των πηγών της και αποφεύγει να διασπείρει ψευδείς ειδήσεις, ανεξακρίβω¬τες πληροφορίες και «πικάντικες» λεπτομέρειες από την προσωπική ζωή των εμπλεκο¬μένων με τα γεγονότα. 

Παρατηρείται, όμως, στην εποχή μας, ειδικά μετά την άνθιση της ιδιωτικής τηλεόρασης, η ανάμειξη της είδησης με το σχόλιο, του γεγονότος με τη «ροζ ιστορία» και της ενημέρωσης με τη σκανδαλοθηρία. Πρόκειται για μία διεστραμμένη δημοσιογραφική τακτική, που σκοπό έχει την καταβαράθρωση του πνευματικού επιπέδου του λαού, τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και τον ευτελισμό της ανθρώπινης προσωπικότητας, με σκοπό την προσέλκυση αναγνωστών ή τηλεθεατών και τη συνεπαγόμενη αύξηση πωλήσεων των προϊόντων - ειδήσεων.

Σε αυτή τη διαδικασία εκβαρβάρωσης των δημοσιογραφικών, αλλά και γενικότερων πολιτικών και κοινωνικών ηθών, ανασχετικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν η κοινωνική ευθύνη και η επαγγελματική ακεραιότητα του δημοσιογράφου. Ο ίδιος έχει αναλάβει το ύψιστο λειτούργημα της ενημέρωσης του λαού. Ειδικά, στις «εύθραυστες δημοκρατίες», ο ρόλος του είναι σημαντικός στη διαπαιδαγώγηση των πολιτών, αφού ολοκληρωμένος πολίτης είναι ο «καλά ενημερωμένος» πολίτης. Ο έντιμος δημοσιογράφος που εμπνέεται απ' τα ιδανικά της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού, θα συλλογιστεί την κοινωνική ευθύνη του και θα αντιδράσει στα σχέδια εκείνων που επιβουλεύονται τις ελευθερίες, τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα του λαού και τη συμμετρικότητα στη λήψη αποφάσεων. Αυ¬τή, ακριβώς, η αρχή θα σταθεί εμπόδιο στις προσπάθειες παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης, που ενδεχομένως γίνεται από οργανωμένα οικονομικά και πολιτικά συμ¬φέροντα, τα οποία έχουν διαβρώσει τους κύκλους των Μ.Μ.Ε.

Βέβαια δεν λείπουν τα παραδείγματα, ηθικά πωρωμένων δημοσιογράφων ή ανε¬παρκών επαγγελματιών, που επιδεικνύουν μία ενδοτικότητα στις προθέσεις των «ορ¬γανωμένων συμφερόντων». Ως σημαντικότερες αίτιες αυτής της συμπεριφοράς καταγράφονται: η έλλειψη δημοσιογράφων με ανώτερη μόρφωση, η απουσία εξειδικευμένων σπουδών, η οικονομική εξάρτηση και η υποβάθμιση θεσμών και αξιών λόγω του ωφελιμιστικού χαρακτήρα της σύγχρονης ζωής.

Με αυτή τη γενικότερη απαξίωση συνδέεται και η τραγική απουσία, σήμερα, κάθε δυνατότητας του λαού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής ενη¬μέρωσης. Ο πολίτης μετατρέπεται σ' έναν αποχαυνωμένο θεα¬τή των εξελίξεων, όπου η παρέμβασή του, όποτε του ζητείται, περιορίζεται, είτε στην «παρουσία κάποιου απόκληρου και κοινωνικά περιθωριοποιημένου ανθρώπου», ο ο¬ποίος γίνεται βορρά στο βωμό του σόου, είτε στη «συμμετοχή σε τηλεπαιχνίδια», που παρέχουν «τηλεοπτική καταξίωση», μέσω της αναγνωσιμότητας από το «τηλεκοινό», το οποίο εθίστηκε να πιστεύει, ότι αυτή (η αναγνωσιμότητα δηλαδή) αποτελεί το μέγιστο αγαθό της εποχής μας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Χαίρομαι τις σκέψεις όλων αυτών... Η δημοσιογραφία ποτέ δεν πρόκειται να πεθάνει ανεξάρτητα από τις εξελίξεις της εκφρασής της... Διότι από την πρώτη στιγμή της πορείας του ανθρώπινου είδους... Η πληροφορία  ήταν το ισχυρότερο συντηρητικό της ύπάρξής του! Χωρίς γνώση, χωρίς πληροφορία δηλαδή, δεν μπορεί ο άνθρωπος να κάνει βήμα!..

Δεν αισιοδοξώ απλώς... αλλά βαθύτατα πιστεύω πως μόνον δια της δημοσιογραφίας θα πορευτεί η ανθρωπότητα!  Η ιστορία το αποδεικνύει...

Εσείς οι νέοι δημοσιογράφοι πιστέψτε στο εαυτό σας. Μόνον στο εαυτό σας και σε κανένα άλλον...Και πάρτε φόρα κι ανακαλύψτε τη ζωή... Είναι αυτό που λέω κάπου αλλού:

ΒΟΥΡ ΣΤΟΝ ΠΑΤΣΑ!  Σας βεβαιώνω πως θα ευτυχήσετε εσωτερικά... Θα νιώθετε παντοτεινά  γιομάτοι ...πως κάνατε τα δέοντα εν ζωή!!

ΑΠ.ΒΡΑΧΙΟΛΙΔΗΣ

(Δάσκαλος-καθηγητής-πρύτανης , θρύλος  κ.λπ. αλλά πάντα ένας ΨΥΧΩΜΕΝΟΣ ΡΕΠΟΡΤΕΡ...Ελεύθερος Ρεπόρτερ... )