ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΝΟΟΥΝ ΟΙ BLEGGERS (2)

Το Τέλος των Παλαιών Μέσων

Η απαξίωση των Παλαιών Μέσων (εφημερίδων και τηλεοπτικών καναλιών) κορυφώνεται. Κυκλοφορίες και τηλεθεάσεις κατρακυλούν πλέον ανεξέλεγκτες καθώς ο κόσμος και κυρίως οι νέοι γυρίζουν την πλάτη στους «δεινοσαύρους» της ενημέρωσης.

«Συνεχής (είναι) υποχώρηση του δείκτη εμπιστοσύνης εξακολουθεί να καταγράφεται και για τις Εφημερίδες, αλλά και για την ήδη υπονομευμένη Τηλεόραση, η κοινωνική αποδοχή της οποίας βρίσκεται στο ναδίρ και συμβαδίζει απολύτως με εκείνη των πολιτικών κομμάτων» γράφει ο Γιάννης Μαυρής.

Ακόμη και οι αθλητικές εφημερίδες βλέπουν το κοινό τους να απομακρύνεται.

Η εισβολή νέων «εκδοτών» έχει επιδεινώσει την κατάσταση στα παλιά, παραδοσιακά ΜΜΕ. Την ίδια στιγμή «όλες οι έρευνες το τελευταίο διάστημα πιστοποιούν πως η παραδοσιακή τηλεόραση υποχωρεί με αλματώδεις ρυθμούς μπροστά στην επέλαση της «κινητής τηλεόρασης»».

Το οικοδόμημα καταρρέει και μόνο τα «συρματάκια» της διαπλοκής το συγκρατούν ακόμη μισο-όρθιο.

Ουσιαστικά οι εφημερίδες έχουν πάψει να υπάρχουν για το μεγαλύτερο κομμάτι των Ελλήνων. Ούτε τις αγοράζουν ούτε τις διαβάζουν εδώ και καιρό. Ολες τους αιμορραγούν οικονομικά χωρίς ελπίδα ανάκαμψης. Το χαρτί έχει πεθάνει. Αυτό όμως δεν είναι το χειρότερο.

Το χειρότερο είναι ότι καθημερινά βουλιάζει η αξιοπιστία της ενημέρωσης, συνολικά, συμπαρασύροντας έτσι ΚΑΙ τα Νέα Μέσα. Πιο πρόσφατο παράδειγμα η περίπτωση του #Luxleaks που θάφτηκε από το σύνολο σχεδόν των μεγάλων ΜΜΕ ενώ όσοι έκαναν κάποια αναφορά δεν έγραψαν λέξη για την εμπλοκή ελληνικών εταιρειών. Ανάλογη είναι η στάση όλων των παλαιών ΜΜΕ απέναντι στον τζόγο. Τα λεφτά είναι πολλά για να επιτραπεί η δημοσιογραφική έρευνα σε αυτόν τον χώρο.

Μόνο μία ελπίδα υπάρχει κι αυτή αμυδρή. Την εξέφρασαν δύο ανοιχτές επιστολές/άρθρα των ημερών. Η μία από τον Κώστα Εφήμερο του The Press Project και το άλλο από τον Νίκο Φελέκη του Matrix24.

Και τα δύο κείμενα καλούν τους «μικρούς» των ΜΜΕ να πάρουν το τιμόνι της ενημέρωσης και της δημοσιογραφίας στα χέρια τους. Είναι η ώρα! https://dimosiografos.wordpress.com/

Ψηφιακά MME και εργασιακός μεσαίωνας

Παρέμβαση στον διάλογο για τα ψηφιακά ΜΜΕ και στην ημερίδα της ΕΣΠΗΤ που φιλοξενείται σήμερα στις 6:00 το απόγευμα στο αμφιθέατρο της ΕΣΗΕΑ, Ακαδημίας 20

Το 2005 κάποιες Ενώσεις ούτε καν ήθελαν να ακούσουν για ασφάλιση στο διαδίκτυο και ρύθμιση των στρεβλώσεων που παρουσιάζονταν από τότε. Το εφιαλτικό τοπίο που κληρονομήσαμε από την τότε ολιγωρία έχει περιγραφεί -δεν επεκτείνομαι λόγω χρόνου. Απλά επισημαίνω ότι σήμερα, με τη καθολική παραδοχή της σημασίας και κρισιμότητας του θέματος, θεωρούμε ότι είμαστε σε καλύτερη θέση και κοντύτερα στην λύση του.

Είμαστε όμως; Δηλαδή, ξεπεράσαμε τους συντεχνιασμούς και απαλλαγήκαμε από τους στρεψοδίκες οι οποίοι στο παρελθόν μανιασμένα τορπίλισαν κάθε απόπειρα ρύθμισης του κορυφαίου θέματος για τον κλάδο; Θυμίζω ότι το 2005 κατατέθηκε για πρώτη φορά για το θέμα ερώτηση στη Βουλή από τον τότε βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Φώτη Κουβέλη και η απάντηση του δημοσιογράφου υπουργού Εργασίας Πάνου Παναγιωτόπουλου, ήταν ότι έπρεπε να αποφανθούν οι Γενικές Γραμματείες ποια είναι τα «διαδικτυακά» ΜΜΕ και με ποια κριτήρια χαρακτηρίζονται.

Οι διοικήσεις των σωματείων ΜΜΕ σπατάλησαν τρία χρόνια σε κλαδική αμπελοφιλοσοφία, αν το διαδίκτυο είναι ή δεν είναι ΜΜΕ, αν θέλουμε και πόσες γνωμοδοτήσεις και αναλογιστικές μελέτες, αν θα καλυφθούν ασφαλιστικά τα «μπλοκάκια» ή μόνο οι μισθωτοί, αν θα καλυφθούν οι τεχνικοί (κάποιοι θα θυμάστε την συζήτηση για τα… κομμωτήρια), λίγο πριν τα σαρώσει όλα, ασφαλιστικό και εργασιακά, η Φάνη Πάλλη-Πετραλιά. χαθήκαμε στα πολλά μέτωπα που κάποιοι επιμένουν να ανοίγουν στις κρίσιμες στιγμές και τα βάναυσα αποτελέσματα που γευόμαστε τώρα.

Τι έχουμε κερδίσει από τότε και πώς θα το εκμεταλλευτούμε; Σας θυμίζω ακόμα:

Το 2009 ο νομικός σύμβουλος της ΠΟΕΣΥ Τάσος Πετρόπουλος ξεκαθαρίζει με γνωμοδότηση ότι το διαδίκτυο είναι τρόπος διανομής ΜΜΕ και όχι νέου τύπου ΜΜΕ. Στο ίδιο πνεύμα επιμένει και το πόρισμα της επιτροπής «Νέων Μέσων» της ΠΟΕΣΥ που είχε δημιουργήσει η νέα συμμαχική διοίκηση της ΠΟΕΣΥ με πρόεδρο τον Βασίλη Μουλόπουλο (στην επιτροπή συμμετέχουν ο Σταμάτης Νικολόπουλος, ο Βασίλης Βασιλόπουλος, η Νατάσσα Μποζίνη και ο Γιάννης Μπαζαίος) -επίκαιρο και σήμερα, με το οποίο αποκαλύπτεται η άποψη του πρύτανη της Νομικής Σχολής Ι. Καράκωστα για αναλογική εφαρμογή των νόμων για τα ΜΜΕ και στο διαδίκτυο, ξεκαθαρίζεται το νομικό τοπίο, καταγράφονται οι εργασιακές εξελίξεις και προτείνονται λύσεις, τονίζοντας ότι οι προτάσεις αφορούν μόνον όσους δημοσιεύουν διαφημίσεις (φορολογικό κριτήριο) και όχι προσωπικά «ιστοημερολόγια». Σημειώνουν επίσης ότι υπάρχουν αποφάσεις και νόμοι που αναγνωρίζουν ακόμη και ονομαστικά τα ΜΜΕ διαδικτυακής διανομής και ότι οι εργαζόμενοι σε αυτά ως συντάκτες παράγουν δημοσιογραφική εργασία. Θυμίζουν δε ότι από τη δεκαετία του ’60 εντάσσονται στους νόμους περί τύπου διευρυμένες περιγραφές για τα ΜΜΕ, οι οποίες καλύπτουν και το web.

Την ίδια ώρα, το πρωτοδικείο Ροδόπης σε μια απόφαση-σταθμό για τα blogs (διερευνώντας την ανωνυμία τους), ενισχύει το πνεύμα της εισήγησης, αποφασίζοντας ότι «οι ενημερωτικές ιστοσελίδες διέπονται από το νόμο περί Τύπου», διευκολύνοντας αποφάσεις για ασφάλιση στα Ταμεία μας, εφαρμογή των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και καταβολή αγγελιοσήμου.

Όταν καλούνται οι διοικήσεις των Ταμείων και αρμόδιοι φορείς να εφαρμόσουν τις σχετικές διατάξεις, εμφανίζεται νέο πρόσκομμα από… συνδικαλιστές: απαιτούσαν νομοθετική ρύθμιση -που σημαίνει ότι απεμπολούσαμε τις όποιες αναδρομικές οφειλές όσων ασελγούσαν φορολογικά δηλώνοντας τερατώδεις διαφημιστικές δαπάνες στο διαδίκτυο για να γλυτώσουν αγγελιόσημο, αλλά και το απορρέον πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις και την άμεση εφαρμογή.

Το 2009 καταγράφεται η πρώτη καταβολή αγγελιοσήμου από αμιγώς διαδικτυακό ελληνικό ΜΜΕ στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, για την οποία υπήρξαν αντιδράσεις και από… συνδικαλιστές και μετά από «συμβουλές» δεν συνεχίστηκε. Επίσης το 2009, λίγο πριν αρχίσει η προεκλογική περίοδος για τις ευρωεκλογές, υπήρξε δημόσια δέσμευση από πολιτικό κόμμα ότι θα καταβάλλει αγγελιόσημο για την προεκλογική καμπάνια του στο διαδίκτυο, η οποία αργότερα ξεχάστηκε όταν αντέδρασε «προοδευτικός» διαφημιστής που είχε κεντρικό ρόλο στην καμπάνια.

Μάλιστα, το θεσμικό όργανο των διαφημιστών ζητά από τα μέλη του να μην καταβάλλουν αγγελιόσημο στο web και να προσβάλλουν με διοικητική προσφυγή κάθε σχετική πράξη καταλογισμού, επειδή όπως ισχυρίζεται δημιουργείται «κίνδυνος de facto εφαρμογής»…

Σε νέα ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Απ. Κακλαμάνη, αρχές του 2010, η υπουργός Φάνη Πάλλη-Πετραλιά απαντά ότι θέλει κι αυτή, όπως κάποιοι συνδικαλιστές, νόμο (χωρίς να δεσμεύεται να τον φτιάξει), ενώ το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ με τη καταγγελθείσα από όλες τις Ενώσεις τότε διορισμένη διοίκηση, ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να εισπράττει αγγελιόσημο από το διαδίκτυο.

Απόπειρες διαμόρφωσης μιας ενιαίας κατεύθυνσης στον κλάδο για να υπάρξει ενιαίο μέτωπο και στρατηγική και για να εκμεταλλευτούμε τα όποια πλεονεκτήματα και ήταν πολλά τορπιλίστηκαν από μέσα. Τόσο καλά.

Κερδίσαμε κάτι από τότε; Το καλοκαίρι του 2010 ο Κουτρουμάνης εμφάνισε το περίφημο άρθρο 67. Είχε στα χέρια τις απόψεις της Ομοσπονδίας, ήταν ενημερωμένος για το νομικό πλαίσιο, όμως χωρίς την παραμικρή διαβούλευση –στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι μιλούσε υπόγεια, όπως ομολόγησε, με γνωστούς συνδικαλιστές, δεν χρειάζονται ονόματα -σκοπός της αναφοράς δεν είναι να καταγγείλουμε, αλλά μήπως διδαχτούμε και κατανοήσουμε- επέλεξε τον δρόμο Πετραλιά, δηλαδή νομοθετική ρύθμιση, που σημαίνει μέσα στα άλλα «χάρισμα» των όποιων αναδρομικών οφειλών των εκδοτών.

Άντε να το δεχθούμε αυτό, ανταλλάσσοντας το όμως με ασφάλιση και κατοχυρώνοντας τα εργασιακά δικαιώματα των συναδέλφων. Όμως το περίφημο 67 εξαιρούσε από τη ρύθμιση τα υπάρχοντα εκδοτικά συγκροτήματα (Μπόμπολα, Ψυχάρη, Αλαφούζο κτλ) και τις ιστοσελίδες τους, περιοριζότανε για παράδειγμα στο νεοεμφανιζόμενο Πρώτο Θέμα ή στις ιδιωτικές επιχειρήσεις χωρίς αντικείμενο ΜΜΕ (πχ Ζαχαροπλαστεία κ.α.), άνοιγε πόρτα να διαφυγή του πόρου, χαρακτήριζε τα διαδικτυακά ΜΜΕ αποκλειστικά ως «εφημερίδα», καταργούσε τις τεχνικές ειδικότητες και άφηνε χωρίς πόρο το ΤΑΙΣΥΤ, προδρομικές σκέψεις των ορέξεων που εκδηλώθηκαν πριν δυο μήνες για αρπαγή πόρων κι ευτυχώς καταδικάσθηκαν στο πρόσφατο Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΕΣΥ σχεδόν ομόφωνα. Να θυμίσω τότε ότι με δυναμική παρέμβαση και διεύρυνση στο θέμα αυτό της συμμαχίας στην ΠΟΕΣΥ από την Ομοσπονδίας Τύπου και Χάρτου, τη καθοριστική οφείλω να παραδεχθώ παρέμβαση της Νανάς Νταουντάκη και των Financial Crimes, την στήριξη από κάποια κόμματα και πολιτικά πρόσωπα και φορείς η κατάπτυστη ρύθμιση αποσύρθηκε. Και βέβαια οι διορθώσεις μας δεν έγιναν δεκτές.

Η τροποποίηση που προτείναμε επεξεργασμένη από όλους τους νομικούς των Ενώσεων και κύρια τους Πετρόπουλο και Περπατάρη, παρότι συμφωνήθηκε σε συναντήσεις εκπροσώπων στον ΕΔΟΕΑΠ, τελικώς θάφτηκε και δεν συζητήθηκε στα Δ.Σ. των Ενώσεων για οριστική συμφωνία -απόδειξη για το παιχνίδι που πήγε να στηθεί και τις εξυπηρετήσεις που επιχειρήθηκαν.

Κερδίσαμε στο μεταξύ κι άλλες συμβολικές μάχες. Με τη νομική συμβολή της ΕΣΠΗΤ ο συνάδελφος Γ.Λ. που κάθεται στο πάνελ, απολυμένος από πόρταλ, κέρδισε απόφαση δικαστηρίου ότι δικαιούται δεδουλευμένα και αποζημίωση με βάση τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας της ΕΣΠΗΤ.

Σήμερα πού βρισκόμαστε λοιπόν; Διαθέτουμε πολλές εναλλακτικές λύσεις. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε το υπάρχον νομικό καθεστώς, μπορούμε να ζητήσουμε ψήφιση της τροπολογίας στην κατεύθυνση ενοποίησης των υπηρεσιών του Ταμείου που σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με την κατανομή ή όπως είναι το Ταμείο ή μέχρι την ενοποίηση το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ παίρνει τον πόρο και τον κατανέμει σε κάθε Διεύθυνση ανάλογα με τον μέσο όρο στο σύνολο του αγγελιοσήμου που αυτή έχει εισπράξει την τελευταία 5ετία.

Επίσης σήμερα τα σωματεία ΜΜΕ, όπως η ΕΣΠΗΤ, διαθέτουν αρκετά νομικά όπλα για να ασφαλίσουν στο ΕΤΑΠ ΜΜΕ, ειδικότερα στη Β’ Διεύθυνση, τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ διαδικτυακής διανομής, ακόμη κι αν καταγράφονται καθυστερήσεις στο ζήτημα του αγγελιοσήμου: με την επιβολή εργοδοτικής εισφοράς ισοϋψούς του ποσοστού που καλύπτει το αγγελιόσημο, ακριβώς κατά τα πρότυπα των όρων ασφάλισης των εργαζομένων στη ΓΓΕ, που είναι ασφαλισμένοι στη Β’ Διεύθυνση».

Συνάδελφοι, χαιρετίζω την πρωτοβουλία της ΕΣΠΗΤ, εύχομαι οι εμπειρίες και τα στοιχεία που κατατέθηκαν να απαντήσουν το ερώτημα τι έχουμε κερδίσει από τότε και κυρίως να αποδειχθεί η ειλικρίνεια των προθέσεών μας για να τελειώνει τόσο η κοροϊδία προς τους εργαζόμενους στα New Media, όσο και η απόπειρα αφεντικών και συνδικαλιστικών παπαγάλων να καταργήσουν γενικά τα ταμεία και την εργασιακή μας αξιοπρέπειά μας από το παράθυρο.

Γιάννης Πλαχούρηςδημοσιογράφος, πρώην πρόεδρος της ΕΣΠΗΤ